KENTSEL DİRENÇLİLİK ENDEKSİ GELİŞTİRİLMESİ: ANKARAMETROPOLİTEN ALAN ÖRNEĞİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Şeyma Elif DİNCER

Danışman: Özge Yalçıner Ercoşkun

Özet:

Günümüzde kent planlama, kentsel dirençlilik ve iklim değişikliği konuları gelişen ve değişen teknolojik koşullar çerçevesinde farklı ele alınmaktadır. İklim değişikliği, afetler, çevre verileri ve kaynakların etkin kullanımı ile ilgili yapılan çalışmalar kentlerin ekolojik sınırların aşılmasından sorumlu olduğunu göstermektedir. Kentler, bu sorunların hem kaynağı hem de kentte yaşayanlar ve kentsel altyapılar üzerinde tehditler bakımından en çok etkilenenidir. Küresel nüfus artışı ile kentler üzerinde bir baskı oluşturan belirsiz ve sürekli değişen riskler karşısında kentlerin hazırlıklı olma ve güvenli olup olmadığına dair algılar değişmekte ve kentlerin bu sorunlarını yönetmek için yeni paradigmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Kentsel dirençlilik kavramı ve kentsel alanlarda uygulama yöntemleri üzerinde fikir birliği bulunmayan bir konudur. Bu araştırmada kentsel dirençlilik alanındaki mevcut yaklaşımlar, kuramlar ve uygulamalar arasındaki ilişkinin nasıl sağlanacağı tartışılmıştır. Dirençlilik kavramının sayısal ölçüm teknikleri ile planlama uygulamalarında yer bulması gerekliliği ve bu uygulama yöntemlerinin nasıl çalıştırılacağı açıklanmıştır. Kentsel dirençliliği sağlamak için planlama karar destek sistemi oluşturma sürecinde ölçüm ve endeks çalışmalarına girdi verecek göstergeler araştırılıp yeni göstergeler önerilmiştir. Yapılan çalışma ile kentsel dirençlilik endeksi formülü belirlenmiş ve Ankara’nın metropoliten ilçelerinde bu göstergelere ve kentsel dirençlilik özelliklerine göre planlamaya girdi verecek analizler ve endeks haritaları yoluyla ortaya konmuştur. Ankara’nın metropoliten ilçelerini inceleyen bu çalışmaya göre kentsel dirençlilik endeksi en yüksek ilçe Gölbaşı, en düşük ilçe ise Keçiören olarak çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler : Kentsel dirençlilik, iklim değişikliği, coğrafi bilgi sistemleri, karar
destek sistemleri, endeks çalışmaları, Ankara