İkili uyarılmış somatosensorial potansiyellerin yüksek frekans bandında analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÜMİT ÖZGÜR AKDEMİR

Danışman: Hayrunnisa Bolay Belen

Özet:

Bu çalışmada sağlıklı kişilerde ikili ardışık duyusal uyaranın somatosensorial uyarılmış potansiyel (SEP) kayıtlarında SEP dalga formunu ve SEP ile ilişkili yüksek frekanslı osilasyonları (YFO) ne şekilde etkilediğinin farklı uyarı aralık değerleri (ISI) kullanılarak araştırılması amaçlandı. Çalışmada 12 gönüllüden 30 ms, 40 ms, 80 ms ve 140 ms ISI ile ikili ardışık medyan sinir uyarısına alınan SEP yanıtları analiz edildi. Medyan sinir SEP için duyusal eşiğin 3 katı olacak biçimde ikili ardışık elektriksel uyarı her bir ISI değeri için 1000 tekrar içerecek biçimde uygulandı. Analizlerde hem düşük frekansları da içeren geniş bant aralığı hem de YFO dalgalarını ortaya çıkaracak biçimde yüksek bant geçiş aralıkları kullanıldı. N20 ve P25 tepelerinden yararlanılarak N20 latans, vertikal genlik ve modulus ölçümleri yapıldı. Yapılan sayısal ölçümlerde kapılanma oranlarındaki zamansal değişim incelendi. Ek olarak SEP ile ilişkili YFO dalgalarının analiz etmek için iki farklı bant filtrelemesinden (150 – 400 Hz / 400 – 800 Hz) yararlanıldı. SEP yanıtının toparlanmasına bakıldığında ikinci SEP dalgasının vertikal genliğinin ve modulus değerlerinin 30 ms ve 40 ms ISI kayıtlarında baskılanmış olduğu, 80 ms ISI kaydında ise bu baskılanmanın ortadan kalktığı görüldü. 150 – 400 Hz frekans bant aralığı kullanılarak filtrelenen SEP verisinde YFO dalgalarına ilişkin elde edilen sayısal bulguların da SEP genliğine ilişkin gözlenen bulgular ile benzer olduğu gözlendi. 400 – 800 Hz frekans aralığında YFO ölçüm sonuçları karşılaştırıldığında farklı ISI değerleri ile yapılan kayıtlar arasında anlamlı fark gözlenmedi. Bu çalışma sayesinde duyusal uyarı ile ilgili kortikal yanıtın kapılanma özellikleri gösterilmiş ve çeşitli nörolojik hastalıkların tanısı için referans olarak yararlanılabilecek normatif bir ön veri oluşturulmuştur.