Araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının maddenin tanecikli yapısı ünitesi kavramsal anlama düzeyi ve bazı öğrenme çıktıları üzerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: MELTEM DURAN

Danışman: İLBİLGE DÖKME

Özet:

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim fen ve teknoloji dersinde, Maddenin Tanecikli Yapısı ünitesi, araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımına göre geliştirilen etkinlik setinin, 6. sınıf öğrencilerinin kavramsal anlama düzeyi ve bazı öğrenme çıktıları üzerine etkisini belirlemek ve etkinlik setinin derste kullanımına yönelik öğrenci görüşlerini tespit etmektir. Araştırmada, karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde, ön test son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde ise veriler, deneysel işlem sürecinde ve sonrasında deney grubu öğrencileri ile gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler, odak grup görüşmeler ve öğrenci fen günlükleri ile toplanmıştır. Araştırma sürecinde toplanan nitel ve nicel veriler analiz edilerek elde edilen sonuçlar birlikte yorumlanmıştır. Araştırma, pilot ve asıl uygulama olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın asıl uygulaması, 2012-2013 öğretim yılının güz döneminde, Muğla ili Dalaman ilçesinde bulunan Cumhuriyet Ortaokulu'nda öğrenimine devam eden, iki altıncı sınıf şubesi deney (N=45), iki altıncı sınıf şubesi kontrol (N=45) grubu seçilerek, toplam 90 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Uygulama, 7 hafta boyunca 28 ders saati sürmüştür. Uygulama kapsamında, araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin bilimsel süreç becerileri, akademik başarıları, eleştirel düşünme becerileri, fen ve teknoloji dersine yönelik tutumları üzerindeki etkililiğinin değerlendirilmesi amacıyla, araştırmacı tarafından araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımına uygun rehber etkinlik seti geliştirilmiştir. Deney grubu sınıflarında dersler, Maddenin Tanecikli Yapısı ünitesine yönelik araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımına uygun geliştirilen rehber etkinlikler ile işlenirken, kontrol grubu sınıflarında ise sadece ders kitabına bağlı kalınarak işlenmiştir. Araştırmanın nicel verilerini, bilimsel süreç becerileri, akademik başarı, eleştirel düşünme beceri, fen ve teknoloji dersine yönelik tutum puanları oluştururken, nitel verilerini ise, öğrencilerin araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımına uygun etkinlikler ile ilgili görüşleri oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen nitel verilerin analizi, içerik analizi kullanılarak NVivo7.0 Nitel Veri Analizi Programı ile gerçekleştirilmiştir. Nicel verilerin analizinde ise, veriler SPSS 15 (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı kullanılarak çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımına uygun hazırlanan rehber etkinlikleri ile desteklenen fen ve teknoloji derslerinin, öğrencilerin bilimsel süreç becerileri, akademik başarıları, eleştirel düşünme düzeyleri ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutum puanları üzerinde anlamlı etkisi olduğunu göstermiştir. Araştırmaya dayalı geliştirilen etkinlikler ile ilgili öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen veriler, öğrenciler etkinliklerin eğlenceli olduğunu ve derslerin daha zevkli geçtiğini, deneyler ve etkinlikleri yapmaktan hoşlandıklarını, derse daha fazla ilgi duymaya başladıklarını ve etkinliklerin öğrenmeyi kolaylaştırdığını belirtmişlerdir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara bağlı olarak, fen ve teknoloji öğretiminde kullanılan araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımına göre geliştirilen etkinlik setinin öğretmenlere rehber olabileceği düşünülmektedir.