Metabolik sendrom ve insülin rezistansında AGE-rage oksidatif stres eksenindeki moleküler parametrelerin patofizyolojik rolleri

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyokimya (Ecz) Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TURGUT KAYA

Danışman: Aysun Hacışevki

Özet:

Metabolik sendrom ve bununla ilişkili hastalıkların artan prevalansı, dünya üzerinde oldukça

büyük bir problem teşkil etmektedir. İnsülin direnci sendromu olarak da adlandırılan metabolik

sendrom, kardiyovasküler komplikasyonlar için büyük bir risk faktörü olmasından dolayı dünya

üzerinde mortalite ve morbiditenin temel sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızda

AGEs-sRAGE oksidatif stres eksenindeki moleküler parametrelerin metabolik sendrom ile

ilişkisini incelemek amaçlanmıştır. Metabolik sendrom tanısı alan (42 kadın, 18 erkek) ve

almayan (50 kadın, 10 erkek) bireylerin demografik özellikleri, klinik, antropometrik ve

biyokimyasal ölçümleri değerlendirilmiştir. Metabolik sendromu olan bireyler; kan bulguları,

klinik özellikleri ve antropometrik ölçümleri ile Uluslararası Kolesterol Eğitim yetişkin tedavi

paneli III (NCEP-ATP III) kriterlerine göre tespit edilmiştir. Serum AGEs, sRAGE, S-100, 4-

HNE ve total tiyol parametrelerinin değerlendirilmesi Elisa ve spektrofotometrik esasa dayanan

yöntem ile gerçekleştirilmiştir. Hasta bireylerin serum AGEs, S-100 ve 4-HNE düzeylerinin

sağlıklı bireylere göre anlamlı şekilde artmış olduğu tespit edilmiştir. Serum sRAGE ve total

tiyol düzeyleri yönünden ise anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. İnsülin direnci olan bireylerin;

gelişmeyen bireylere göre serum AGEs ve 4-HNE düzeylerinin artmış olduğu saptanmış; fakat

gruplar arasında istatiksel açıdan anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Hasta bireylerin

sağlıklı bireylere göre serum açlık kan glukoz, trigliserit, total kolesterol, ALT, üre ve insülin

düzeyleri ve HOMA-IR’nin anlamlı şekilde artmış, serum HDL-K düzeyinin ise azalmış olduğu

gözlemlenmiştir. Bu araştırmada serum AGEs, S-100 ve 4-HNE düzeylerindeki artışın

metabolik sendrom gelişimi açısından önemli belirteçler olabileceği düşünülmektedir.

Metabolik sendrom ve insülin rezistansında AGE-RAGE oksidatif stres eksenindeki moleküler

parametrelerin değerlendirilmesinin; gerek metabolik sendrom ve ilgili hastalık patojenezlerinin

aydınlatılmasına katkı sağlamak, gerekse bu parametrelerin patofizyolojik rollerinin açığa

çıkarılmasına ilişkin araştırmalara destek olmak adına büyük önem taşıdığı düşüncesindeyiz.

Anahtar Kelimeler : AGEs, 4-HNE, S-100, Metabolik Sendrom, Oksidatif Stres