Paris İklim Anlaşması Kapsamında Ulusal Durum Değerlendirme Sistemi için Önerilerin Geliştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Özge Tümöz Gündüz

Danışman: Aysel Çağlan Günal

Özet:

İklim değişikliği; tüm canlı yaşamları üzerinde olumsuz etkisi olan ve ciddi sosyo-ekonomik sonuçlara yol açan çok yönlü ve küresel bir sorundur. İklim değişikliği ile uluslararası mücadele kapsamında ülkeler bir araya gelerek çeşitli anlaşmalara imza atmışlardır. Bunlardan sonuncusu olan Paris Anlaşması’nın amacı küresel ısınmayı belirli bir seviyenin altında tutabilmektir. Türkiye 10 Kasım 2021 tarihi ile Paris Anlaşması’na resmi olarak Taraf olmuştur. Bu gelişme; Ülkemize iklim değişikliği ile mücadele çabalarında yeni ödevler getirmiştir. Bunlardan biri de iklim eylemlerinin ölçülmesi için kolektif çabaların toplandığı ve Paris Anlaşması’nın 14. Maddesi ile belirlenmiş olan Küresel Durum Değerlendirmesi Sistemine bilgi sağlamaktır. Ülkemizde iklim değişikliği ile mücadele amaçlı yapılan tüm çalışmaların verilerinin tek bir merkezde toplandığı ve değerlendirildiği bir mekanizma bulunmamaktadır. Bu nedenle; tez çalışması ile Küresel Durum Değerlendirmesi Sisteminin Türkiye şartlarına uyarlanmış hali olan Ulusal Durum Değerlendirmesi Sistemi’nin kurulması önerilmektedir. Türkiye; 2053 yılı için karbon nötr olma uzun dönemli hedefini açıklamıştır. Bu hedefe ulaşmak için atılan her adım, yapılan her eylem Ulusal Durum Değerlendirme Sistemi’nin bir girdisi olacaktır. Tasarlanan sistem ile; Türkiye’nin Paris Anlaşmasına Taraf olma süreciyle birlikte gelen yükümlülüklerinden biri olan Küresel Durum Değerlendirmesi sistemine sunulacak verilerin hazır ve erişilebilir olmasını temin etmenin yanı sıra iklim değişikliği ile mücadelede ulusal ilerlemenin ölçülmesi açısından önemlidir. Ulusal Durum Değerlendirmesi Sistemi ile Türkiye’de kamu, özel, sivil toplum kuruluşu ve akademik kuruluşlarca yürütülen iklim değişikliği ile mücadele çalışmalarının tek bir veri tabanı altında toplanması, ilgili uzmanlarca değerlendirilerek iklim değişikliği ile mücadelede ulusal çabanın somut ölçümü ve görünür hale getirilmesi önerilmektedir. Çalışma içerisinde kurulması önerilen Ulusal Durum Değerlendirmesi Sistemi’nin; tematik çalışma grupları, ihtiyaç, mevzuat ve sektörel analizler, Ulusal Durum Değerlendirmesi Veri Tabanı gibi bileşenlerden oluşması planlanmaktadır. Sistem; iklim değişikliği ile mücadeleyi azaltım, uyum, finans, Ulusal Katkı Beyanı hedeflerine ulaşma gibi her boyutuyla değerlendirebilmek için tasarlanmış olup, çalışma içerisinde sistemin sağlıklı işlemesine yönelik önerilerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler : İklim değişikliği, Paris Anlaşması, Küresel Durum Değerlendirmesi