10-14 yaş arasındaki çocukların dijital oyun bağımlılığı ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FATMA ATAK

Danışman: BELGİN GÖKYÜREK

Özet:

Dijital oyun bağımlılığının sosyal beceriler üzerindeki etkisini ortaya çıkarmaya yönelik olarak yapılan bu araştırmada amaç, 10-14 yaş aralığındaki öğrencilerin dijital oyun bağımlılığı ve sosyal beceri düzeylerini belirlemek, bazı değişkenlerin dijital oyun bağımlılığı ya da sosyal beceriler üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturup oluşturmadığını saptamak ve dijital oyun bağımlılığı ve sosyal beceri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışmanın örneklem grubu kolayda örneklem yoluyla oluşturulmuştur. 10-14 yaş aralığındaki 419 ortaokul öğrencisi örneklem olarak seçilmiş, yapılan uygulamada elde edilen veriler Hazar ve Hazar’ın 2017 yılında geliştirdikleri 24 madde ve 4 alt boyuttan oluşan “Çocuklar için Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği” ve Kocayörük (2000) tarafından geliştirilen tek boyuttan ve 20 maddeden oluşan “Sosyal Beceri Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, betimsel istatistikler, bağımsız tek örneklem testi, tek yönlü varyans analizi Anova testi, chi square testi, ölçekler arasındaki ilişkinin betimlenmesinde Pearson Korelasyon testi, etki durumlarının incelenmesi için regresyon analizi ve eta kare ve ki-kare testi kullanılmıştır. Dijital oyun bağımlılık ölçeği için iç güvenirlik katsayısı .92, sosyal beceri ölçeği için iç güvenirlik katsayısı .82 olarak tespit edilmiştir. Araştırmada vi dijital oyun bağımlılık düzeyinin artmasının sosyal beceri düzeyini azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Dijital oyun bağımlılık düzeylerinin az riskli bağımlılık düzeyinde olduğu belirlenmiştir.Araştırmada okul, sınıf ve cinsiyet değişkenlerinin dijital oyun bağımlılığı düzeyini değiştirdiği belirlenmiş olup sosyal beceri düzeyinde değişiklik oluşturmadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılıklarının az riskli düzeyde, sosyal beceri düzeylerinin ise yüksek olduğu ve belirli değişkenlerin bu düzeyleri değiştirdiği saptanmıştır. Dijital oyun bağımlılığı düzeyinin artmasına bağlı olarak sosyal becerilerin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda10-14 yaş grubu öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığının azaltılması ve sosyalleşmelerinin sağlanmasına yönelik farkındalığı oluşturacak ve sosyal becerilerinin artmasını mümkün hale getirecek eğitim programları ve uygulamalar yapılması önerilmektedir