Rüzgâr Santrallerinin Yer Seçimi İçin Bir Model Önerisi: Konya İli Uygulaması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gözde Taşkınöz

Danışman: MEHMET KABAK

Özet:

Enerji hayatın devamlılığı açısından vazgeçilmez bir öğedir. Enerjiye olan ihtiyaç arttıkça enerji üretimi çalışmaları da artmaktadır. Hızla artan dünya nüfusu ve enerjiye olan talep kıt kaynakların yanı sıra insanları yeni enerji kaynakları aramaya itmiştir. Enerjiyi elde etmek için yüzyıllardır geliştirilmiş yöntemler artık sürdürülebilirliğini yitirmektedir. Bu nedenle enerji üretimi sadece kâr amacıyla yapılmamakta, enerjinin sürekliliği, elde edilme şartları, çevreye etkileri açısından da önem taşımakta, gün geçtikçe sürdürülebilir enerji kaynaklarına yönelim artmaktadır. Bu enerji kaynaklarından en önemlilerinden birisi olan rüzgâr enerjisi hızla artan bir trendle enerji üretimi alanında gelişmeye ve geliştirilmeye açık sürdürülebilir bir kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır. Rüzgâr enerjisi; yel değirmenlerinden rüzgâr türbinleri ve rüzgâr santrallerine uzanan bir süreç yaşamış, teknolojinin ilerlemesiyle gelişen türbin tasarımları elde edilen enerjinin verimini de artırmıştır. Rüzgâr enerjisi elektrik enerjisi üretimi için yatırım yapmaya uygun bir enerji dalıdır. Çalışma, rüzgâr enerjisinin kuruluş aşamasındaki en önemli konularından biri olan santral sahası yer seçimi konusuna odaklanmaktadır. Yatırımların daha çok kıyı bölgelerde yapılması ve iç bölgelerdeki potansiyellerin farkedilmemesi nedeniyle çalışma iç bölgelerin farkındalığını arttırmak amacıyla ve coğrafi gerekçelerle yatırıma elverişli olduğu için Konya ilinde yapılmıştır. Yer seçimi, Coğrafi Bilgi Sistemleri uygulaması olan ArcGIS ve bir tamsayılı programlama modelinin birlikte kullanılmasıyla gerçekleştirilmiştir. Rüzgâr santrali yer seçimi için göz önünde bulundurulması gereken kriterler belirlenmiş kriterlere eşit ağırlıklandırma yapılarak ArcGIS'e veriler girilmiştir. Kriterleri sağlayan uygun alternatifler maliyet minimizasyonu temelli tamsayılı modelle kıyaslanmıştır. Yapılan çalışmada birim enerji maliyeti minimize edilirken türbin sayısı kilometrekare başına standart bir sayı üzerinden belirlenmiştir. Türbin tipi olarak standart tek tip türbin kullanıldığı durum için değerlendirme yapılmıştır