Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nevra YAMAN
Danışman: Hatice Ediz Atmaca
Özet:
Son yıllarda havacılık sektöründe artan rekabet ile birlikte havayolu şirketleri operasyonlarını daha verimli şekilde yönetmeye yönelmişlerdir. Havayolunda çizelgeleme faaliyetleri uçuş çizelgeleme, uçak çizelgeleme, ekip çizelgeleme ve beklenmedik olayların yönetimi olarak dört aşamada gerçekleştirilmektedir. İlk üç aşamada, sistem için uygulanabilir bir uçuş çizelgesi meydana getirilmekte ve son aşamada ise uçuşların gerçekleşmesi esnasında ortaya çıkan aksaklıklara çözüm aranmaktadır. Havayolu şirketleri uçuşlarda ortaya çıkan aksaklıklarda ciddi bir zaman kaybı ve maliyet kısıtı ile karşılaşmaktadır. Uçuş aksaklıkları yönetiminin en zor tarafı, uzun dönemler boyunca geliştirilen planların dakikalarla ifade edilebilecek bir süre içerisinde yeniden çizelgelenmesi zorunluluğudur. Uçuş aksaklıkları ortaya çıktığında, yeniden çizelgeleme durumunda, şirketlerin geleneksel yöntemlere, sezgilere ya da deneyime dayalı kararlar vermeleri ve operasyonlardaki ayrıntıların fazlalığı kararı olumsuz yönde etkilemektedir. Yapılan çalışmada, yeniden çizelgeleme sürecinde; risk faktörlerini belirlemek, anlamlı veriye kolayca ulaşmak ve karar vermeye yardımcı olmak üzere uçuşlar için gecikme tahmini yapılması amacıyla veri madenciliği algoritmaları kullanılmış ve elde edilen sonuçlar, kullanıcıya karar desteği sağlamak için hazırlanan karar destek sistemine aktarılmıştır. Böylece, içeriden ya da dışarıdan gelen etkiler sonucu bozulan çizelgeyi düzeltmek ya da geçmiş verilerin yorumlanmasıyla çizelge bozulmadan önlem almak üzere havayolu operasyon kontrol merkezinde karar vericilere yardımcı olacak, sınıflandırma ve karar destek sistemlerini içeren bir uygulama çalışması gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Havayolu çizelgeme, çizelge düzeltme, veri madenciliği,
sınıflandırma, karar destek sistemleri