Kolşisin kullanan ailevi Akdeniz ateşi hastalarında kolşisin cevabı ile sitokrom p450 3A4*1B, *2 ve *17 polimorfizmleri arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: TAYFUN AKALIN

Danışman: ŞEMİNUR HAZNEDAROĞLU

Özet:

Ailevi Akdeniz ateşi (AAA) tekrarlayan ateş, peritonit, plörit, artrit ve erizipel benzeri eritem ile karakterize otoinflamatuar bir hastalıktır. Kolşisin hastaların çoğunda atakların gelişimini önler. Ancak, % 5-15 kadar hasta düzenli kolşisin kullanmalarına rağmen atak geçirmeye devam ederler. Bu hastalardaki kolşisine cevapsızlığın sebebi bilinmemektedir. Kolşisin sitokrom P450 3A4 (CYP3A4) enzimi tarafından metabolize edilir. Bu enzimin promoter bölgesindeki veya kodlayıcı bölgelerindeki polimorfizmler enzim ekspresyonu veya aktivitesinde değişikliklere yol açarak kolşisinin etkinliğinde değişikliğe neden olabilirler. Çalışmamızda CYP3A4*1B, *2 ve *17 polimorfizmleri ile kolşisin cevabı arasındaki ilişkiyi inceledik. En az 6 aydır düzenli kolşisin kullanan 203 AAA hastası (69 erkek, 134 kadın) ve 50 sağlıklı kontrol hastası çalışmaya alındı. Günde 2 mg ve üzeri kolşisin kullanırken 3 ay içinde birden fazla atak geçiren hastalar kolşisine cevapsız kabul edildiler. Hastalardan ve kontrollerden EDTA’lı tüpe 5 ml kan alınarak -20 0C’de saklandı. Cevap değerlendirmesi yapılan 196 hastanın 26’sı kolşisine dirençli idi. Real-time PCR yöntemi ile polimorfizmler çalışıldı. CYP3A4*1B ve *17 polimorfizmleri hasta ve sağlıklı kontrollerde tespit edilmedi. CYP3A4*2 polimorfizmi 9 hastada heterozigot (TC genotipi, % 4.4) olarak bulundu. C allel sıklığı % 2.2 idi. Kontrol grubunda CYP3A4*2 polimorfizmine rastlanmadı. Hem hasta-kontrol grubu arasında hem de kolşisine cevapsız-cevaplı hastalar arasında bu polimorfizmlerin sıklığı yönünden istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmadı. Hastalarımızda kolşisin cevapsızlığı ile adı geçen polimorfizmler arasında ilişki saptamadık. Bu hastalardaki kolşisin cevapsızlığından başka faktörler sorumlu olabilirler.