Tavuk bağırsağı kaynaklı laktobasillerden elde edilen ekzopolisakkaritlerin karakterizasyonu, antibiyofilm, anti-quarum sensing ve adezyon etkilerinin belirlenerek prebiyotik potansiyelinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEDA BİKRİÇ

Danışman: Belma Aslım

Özet:

Bu çalışmada tavuk bağırsağı kaynaklı laktobasillerden elde edilen ekzopolisakkaritlerin (EPS) ve kültür filtratlarının, tavuk bağırsak florasını düzenleyici bir prebiyotik olarak kullanım potansiyelinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Serbest gezen köy tavuklarının bağırsaklarından izole edilmiş laktobasillerden yüksek EPS üreticisi suşlar seçilerek, EPS üretiminde verimi artırıcı karbon/azot kaynakları ve kombinasyonları belirlenmiştir. EPS üretiminde öne çıkan L. salivarius BIS312 ve BIS722 suşlarından elde edilen liyofilize EPS (L-EPS)’lerin karakterizasyonları, HPLC, NMR ve SEC analizleri ile ortaya konulmuştur. Yine bu suşların kültür filtratlarının ve L-EPS’lerinin antibiyofilm, antimikrobiyal ve anti-quarum sensing etkileri araştırılmıştır. Ayrıca, L. salivarius BIS312 suşunun HT-29 kolorektal adenokarsinoma hücre hattında adezyon yeteneği araştırılmış ve bu suşun L-EPS’sinin ve kültür filtratının da adezyon üzerine etkisi test edilmiştir. Kültür ortamında en yüksek EPS üretimi, L. salivarius BIS312 (532 mg/L) suşunda belirlenirken, bu suşun %2 laktoz ve %1 tripton ile zenginleştirilmiş besiyerinde daha yüksek oranda EPS ürettiği (702 mg/L) tespit edilmiştir. L. salivarius BIS312 ve BIS722 suşlarının L-EPS’lerinin 104-106 aralığında molekül ağırlığına sahip olduğu ve yapısında 4 çeşit monomer bulunduğu belirlenmiştir. İki suşun tüm uygulamaları, test bakterileri üzerinde kuvvetli antibiyofilm etkisi göstermiştir. Antimikrobiyal aktivite çalışmasında L-EPS’lerin etkin olmadığı belirlenirken, L. salivarius BIS312 suşunun kültür filtratının diğer suşa göre yüksek antimikrobiyal etki gösterdiği tespit edilmiştir. Anti-quarum sensing çalışmasında ise kültür filtratlarının etkin olmadığı ancak, L. salivarius BIS722 suşunun L-EPS’sinin diğer suşa göre daha yüksek etki gösterdiği belirlenmiştir. Bu farklılıkların, iki suşun L-EPS’sinin karakteristik yapılarından kaynaklandığı söylenebilir. L-EPS’lerin anti-quarum sensing mekanizmasıyla, kültür filtratlarının antimikrobiyal etkiyle antibiyofilmde etkin oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, L. salivarius BIS312 suşunun L-EPS’si ve kültür filtratı, bu suşun HT-29 hücrelerine adezyon yeteneğini önemli ölçüde artırmıştır. Çalışmalar sonucunda, kanatlı yemlerinde probiyotik kaynaklı ve karakterize edilmiş L-EPS’lerin kullanımının yeni bir yaklaşım olabileceği sonucu elde edilmiştir.