Ebeveynlerin üçüncü el sigara dumanına yönelik inançlarının belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURBANU ODACI

Danışman: Yeter Kitiş

Özet:

Bu çalışma ebeveynlerin üçüncü el sigara dumanı (ÜESD) inançlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı tipte yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini 2019-2020 eğitim öğretim yılında Ankara’da bulunan üç ilkokuldaki toplam 2800 öğrencinin ebeveyni oluşturmaktadır. Çalışma 895 ebeveyn ile tamamlanmıştır. Verilerin toplanmasında Tanıtıcı Bilgiler Formu ve Üçüncü El Sigara Dumanına Yönelik İnançlar Ölçeği Türkçe Formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Kolmogorov - Smirnov, Shapiro-Wilk, Mann Whitney U, Kruskal Wallis-H testi, Post-Hoc testleri ve Pearson Korelasyon Katsayısından yararlanılmıştır. Ebeveynlerin ölçek genel puan ortalaması 4,01±0,82 bulunmuştur. Ayrıca ÜESD’nin sağlık üzerindeki etkisi alt boyut puan ortalaması 4,24±0,84 ve ÜESD’nin çevredeki kalıcılığı alt boyut puan ortalaması ise 3,83±0,88 bulunmuştur. Sigara içen ebeveynlerin ölçek puanları diğerlerine göre anlamlı şekilde düşük bulunmuştur. Öğrenim düzeyi yüksek olan, ÜESD kavramını daha önce duyan, sigarayı bırakmayı planlayan, ev ve arabalarında tam sigara yasağı uygulayan ebeveynlerin ölçek puanları diğerlerine göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Tütünle mücadelede ÜESD kavramının vurgulanması ve kişilerin bilgilendirilmesinin dumansız ev ve arabalar oluşturmada etkili olacağı ayrıca sigarayı bırakma konusunda da bireylere motivasyon sağlayabileceği saptanmıştır. Ek olarak ülkemizde ÜESD eğitimlerinin etkinliğini gösterecek çalışmalar yapılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sigara, üçüncü el sigara dumanı, çevresel sigara dumanı, tütünle mücadele