Kinetik yapı tasarımında işlevsel esneklik ve entegre sistemlerin kullanım önerisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: NURGÜL İNAN

Danışman: MEHMET TAYFUN YILDIRIM

Özet:

Günümüzde gelişen teknoloji toplumların kültürlerini, yaşam tarzlarını ve gereksinimlerini değiştirmektedir. Bu değişimden mimari tasarım da etkilenmektedir. Bina tasarımında, önceden belirlenmiş bir fonksiyonu yerine getirmesi için tasarlanmış mekânlar zaman içerisinde değişen gereksinimleri karşılamakta yetersiz kalabilmektedirler. Bu amaçla, mimari tasarımda farklı işlevlere ve yeni ihtiyaçlara uyarlanabilen, esnek, dönüşebilen, hareketli yapı elemanlarını içeren binalar gündeme gelmektedir. Kinetik mimarlık olarak adlandırılan kabuk içi - kabuk dışı dönüşebilen bileşenlere sahip binalar, strüktür, mekanik-mekatronik, elektronik, bilgisayar kontrolü ve malzeme bilimi gibi diğer mühendislik alanlarından verilere ihtiyaç duymaktadırlar. Tez çalışmasında, günümüzde mimarlıkta kullanılan kinetik sistemlerin geliştirilmesi ve farklı amaçlar için kullanılan sistemlerin özgün bir işlev için entegre kullanılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla, daha önce uygulanmamış iki farklı tasarım önerilmiştir. İlk tasarım önerisinde, günümüzde kullanılan lineer kayar bölücü panel sistem geliştirilerek dairesel formlarda kullanılmıştır. Yeni sistemin mekânsal avantajları incelenmiştir. İkinci tasarım önerisinde ise, spor salonu, derslik, oditoryum gibi izleyici odaklı işlevlere sahip mekânlarda kullanılabilecek farklı kinetik bina elemanlarının kabuk dışı hareket ile birlikte senkronize çalışması önerilmiştir. Bu öneride katlanır duvar sistemi, rulo-pivotlu çatı ve iç içe geçmeli tribünler entegre çalışacak biçimde tasarlanmıştır. Öneri sistemlerin yapılabilirliği açısından yapı malzemeleri, çelik elemanlar, kapasiteler, yükler ve sistem detayları araştırılmıştır. Tasarımın görselleşmesi amacıyla teknik çizimler animasyonlarla desteklenmiştir. Sonuç olarak, mevcut kinetik sistemlerin geliştirilmelerinin ve entegre kullanımlarının mimari tasarımda işlevsel çeşitlilik ve esneklik sağladıkları görülmüştür. Kinetik sistemlere bilgisayar teknolojileri ve sensörler eklenmesi de kinetik mimarlığın gelecekteki diğer bir açılımı olarak görülmektedir.