Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Öğrenci: ERCAN HÜYÜKTEPE
Danışman: RAHMİ ÜNAL
Özet:Petrol ve doğalgaz boru hattı yapımında kullanılan API çelikleri yüksek dayanımlı düşük alaşımlı çelikler olarak adlandırılmaktadır. Söz konusu çeliklerden beklenen özellikler mukavemetinin, tokluğunun ve kaynaklanabilirliğinin yüksek olmasıdır. Bu çalışma kapsamında termomekanik haddeleme yöntemi ile üretilmiş olan ve API 5L standardına göre kimyasal ve mekanik özellikleri sınırlandırılmış olan YDDA çeliklerinden X65 çeliği elektrik ark kaynak yöntemi ile bazik elektrot kullanılarak birleştirilmiştir. Kaynaklanmış plakaların bir kısmına gerilim giderme ısıl işlemi uygulanmıştır. Tüm deney plakalarının kaynak bölgesine çekme, eğme, çentik darbe testleri ve sertlik ölçümleri uygulanmıştır. Çekme deneyinde en yüksek değer 645 MPa olarak gerilim giderme uygulanmayan plakadan alınmıştır. Gerilim giderme uygulanmış numunelerde de çekme mukavemeti standartları sağlamıştır. Eğme testlerinde ise kaynak bölgesinde herhangi bir hataya rastlanılmamıştır. Çentik darbe enerjisi değeri en yüksek 60 dakikalık gerilim giderme uygulanan numunede 113 J olarak ölçülmüştür. Sertlik sonuçları ise tüm numunelerde kaynak metalinde en yüksek ve ana malzemede en düşük olarak ölçülmüştür. Kaynak metalinde en yüksek gerilim giderme uygulanmamış numunede 247 HV ve en düşük ana malzemede 205 HV olarak ölçülmüştür. Gerilim giderme süresine bağlı olarak kaynak bölgesinde sertliğin azaldığı görülmüştür. Sonuçlara göre kaynaklı plakaya uygulanan 60 dakikalık gerilim giderme işlemi ile optimum mekanik değerlerin alındığı görülmüştür.