İbn Haldun'un insan düşüncesi ve medeniyet algısı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYTEKİN DEMİRCİOĞLU

Danışman: Emel Koç

Özet:

İbn Haldun siyasetten ekonomiye, eğitimden tarihe kadar birçok alanda orijinal fikirler sergilemiş olan bir düşünürdür. Bu çalışmada genel anlamda İbn Haldun'un insan düşüncesinin ve medeniyet algısının tanıtılması amaçlanmıştır. Çalışmanın içeriği bu doğrultuda kurgulanmıştır. Bu çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Ön bölümde araştırmanın amacı, konusu, yöntemi, ilgili literatür ve İbn Haldun'un hayatıyla ilgili bilgi verilmiştir. Bilgi ve bulguların tartışıldığı ana bölüm üç alt başlıktan oluşmuştur. Birinci alt başlıkta insan düşüncesine genel bir bakış, İbn Haldun'un insan anlayışı, İbn Haldun'a göre farklı insan tipleri ve insanın özellikleri gibi konulara yer verilmiştir. İkinci alt başlıkta medeniyet kavramına genel bir bakış, İbn Haldun'un medeniyet algısının temel unsurları, medeniyete ilişkin temel kavramlar, farklı medeniyet örüntüleri, şehir medeniyet ilişkisi, medeniyete organizmacı yaklaşım ve medeni toplumdaki kurumlar yorumlanmıştır. Üçüncü alt bölümde ise İbn Haldun'un hakkında söylenenler ile hem İslam Dünyasındaki, hem de Batıdaki etkileri hakkında bilgi aktarılmıştır. Son bölümde bulgular tartışılmış ve kaynakçaya yer verilmiştir. Bu araştırmada, kaynak belge tarama ve buna bağlı olarak içerik yorumlama yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda İbn Haldun'un kendi eserleri ve özellikle Mukaddime temel kaynak olarak kullanılmıştır. Mukaddime'nin çeşitli baskıları arasında oldukça ciddi farklar mevcuttur. Bunlardan, Süleyman Uludağ'ın hazırladığı İstanbul baskılıMukaddime'yi çalışmamızda temel kaynak olarak kullandık.