Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: TANER ÇİFÇİ
Danışman: ÜLKÜ ESER ÜNALDI
Özet:Bu çalışmada, Coğrafya dersi öğretim programında yer alan değerler eğitiminin mevcut durumunun öğretmenlerin görüş ve önerilerine göre saptanarak; yine öğretmen görüş ve önerileri doğrultusunda, Coğrafya'da değer eğitimiyle ilgili modern yaklaşımlar çerçevesinde bir model geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın nicel kısmının çalışma grubunu Türkiye genelinden seçilen 380 Coğrafya öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın nicel verilerinin toplanması için web sitesi kurulmuştur. Araştırmanın nicel verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde ve t-testi ve Anova tekniklerinden yararlanılmıştır. Verileri çözümlemede "SPSS 18.00" paket programı kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise nitel verilerin değerlendirilmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Nitel veriler, öğretmenlerle yüz yüze yapılan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Programda yer alan 10 değer için (dayanışma, hoşgörü, bilimsellik, sevgi, saygı, duyarlılık, vatanseverlik, barış, estetik ve sorumluluk) görüşmeler 85 Coğrafya öğretmeni ile sınırlandırılmıştır. Ölçme aracının nitel boyutta uygulanması ile elde edilen veriler, içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda; çalışmaya katılan öğretmenlere göre, Coğrafya öğretimi programında değerler eğitimi daha fazla yer almalıdır. Öğretmenlere göre; değerlerin zamanla değişebileceği görüşüne dayanarak, değerler eğitiminde güncellemelerin yapılması gerekmektedir. Sınıfta verilen değerler eğitimi, önce aile sonra ise daha geniş çevrede uygulama alanı bulamamakta yani pekiştirilmemektedir. Öğretmenler, değerler eğitimi konusunda en önemli unsurdur. Değerler eğitimi ile okulda verilen değerler ve içerikleri okul dışındaki medyada benimsenmemekte ya da reddedilmektedir. Değerler eğimine gerek lisans gerekse işe başlandıktan sonra hizmet içi eğitimlerde yeterince yer verilmediği görülmektedir. Çalışmaya katılan öğretmenler, okul ve sınıflardaki imkân ve koşulların yeterli olmadığını belirtmiştir. Öğretmenler çalışmanın gerek nicel gerekse nitel kısmında değerler eğitiminde düz anlatım gibi geleneksel yöntemlerden ziyade çeşitli yöntem teknik ve yaklaşımları tavsiye ve tercih etmişlerdir. Değer aktarımı, ahlaki muhakeme, değer açıklama, değer analizi, karakter eğitimi gibi sadece değerler eğitimi ile ilgili yaklaşım ve tekniklerin, değerler eğitiminde sıkça kullanılan tekniklerden olduğu ve tavsiye edildiği görülmektedir. Öte yandan, değerler eğitimi ile çok yakından ilgili olan "örtük program yaklaşımının" fazla kullanılmadığı ve önerilmediği görülmüştür. Tartışma, örnek olay, problem çözme, soru cevap ve beyin fırtınası yöntem ve teknikleri çalışmanın hem nitel hem de nicel kısmında en çok kullanılan ve önerilen yöntemler olarak öne çıkmışlardır. Çalışmada, ulaşılan bulgulara göre, değerler eğitiminde en çok görsel ve işitsel materyallerin kullanıldığı ve kullanılmasının önerildiği görülmektedir Değerler eğitiminde kullanılan değerlendirme yöntem ve tekniklerine bakıldığında; performans ödevleri, çoktan seçmeli sorular, yazılı sınav en çok kullanılan yöntemler olarak öne çıkmıştır. Öğretmenlerden herhangi bir sivil toplum örgütüne üye olmayanların, herhangi bir sivil toplum örgütüne üye olan öğretmenlere göre "Değer Eğitiminin Mevcut Durumu İle İlgili Görüş ve Düşünceleri" daha olumludur. Mesleki kıdemi 1-5 yıl aralığında olan katılımcıların mesleki kıdemi 6-10 yıl aralığında olan katılımcılara göre "Değer Eğitiminin Mevcut Durumu İle İlgili Görüş ve Düşünceleri" daha olumludur. Araştırmanın sonucunda Coğrafya programına yeni değerlerin eklenmesi, değerler eğitimi ile ilgili daha fazla kılavuz bilgi verilmesi, bakanlık, program yapıcılar ve araştırmacıların öğretmenlere daha fazla destek ve bilgi sağlaması gibi öneriler getirilmiştir.