İnternet tabanlı bir zeki öğretim sisteminin fizik eğitimine uyarlanması ve uygulanması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: MUSTAFA ERDEMİR

Danışman: ŞEBNEM İNĞEÇ

Özet:

Bu araştırmada Fizik-I dersinde yer alan iş, enerji ve enerjinin korunumu konularının öğretilmesinde İnternet Tabanlı Zeki Öğretim Sisteminin (İNTZÖS) kullanılmasının akademik başarıya ve öğrenilen bilginin kalıcılığa etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca İNTZÖS'ni kullanan öğretmen adaylarının sistem hakkındaki görüşleri belirlenmiştir. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Nicel boyut ön-test ve son-test kontrol gruplu yarı deneysel desenden oluşmuştur. Nitel boyut ise durum çalışması olarak tasarlanmıştır. Deney grubunun belirlenmesinde amaçsal örnekleme tekniklerinden biri olan ölçüt örnekleme tekniği kullanılmıştır. Kontrol ve deney grupları İlköğretim Bölümü Matematik Öğretmenliği programı Fizik-I dersine devam eden öğretmen adaylarından oluşmuştur. Çalışmanın deney (30) ve kontrol (30) grupları toplam 60 öğrencinden oluşmuştur. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Yapılan geçerlik ve güvenirlik çalışmaları sonrasında 19 sorudan oluşan akademik başarı testti oluşturulmuştur. Akademik başarı testti alan ve dil uzmanlarının görüşleri alınarak son şekli verilmiştir. Akademik başarı testi deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin akademik başarılarını ölçmek amacıyla deneysel işlem öncesi ön-test ve sonrasında son-test uygulanmıştır. Her iki gruba son testlerin uygulanmasından 45 gün sonra da aynı başarı testi kalıcılığı ölçmek için uygulanmıştır. Deneysel işlem sonrası uygulanan son-testte ise deney ve kontrol grubu arasında deney grubu lehine istatistiksel vi olarak anlamlı fark tespit edilmiştir (p= .00). Son-testte etki büyüklüğü .21 olarak hesaplanmıştır. Buna göre yapılan deneysel işlem toplam varyansın %21'ini açıklamaktadır. Verilerin analizinde çıkarımsal istatistik testleri kullanılmıştır. Analizler bağımlı ve bağımsız t-Testi, kovaryans analizi (Ancova) ve tek yönlü tekrarlı ölçüm testi kullanılarak yapılmıştır. Yapılan istatistiki işlemler sonucunda, deney ve kontrol gruplarının ön-testleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p= .24). Buna göre kontrol ve deney gruplarının deneysel işlem öncesi bilgi seviyeleri arasında istatistiksel fark yoktur. Deney ve kontrol gruplarına yapılan kalıcılık testi sonucunda anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p= .00). Ayrıca etki büyüklüğünü hesaplamak için omega square testi uygulanmış ve .84 bulunmuştur. Buna göre İNTZÖS'i kalıcılığa büyük etkisi olduğu görülmüştür. İNTZÖS'ni kullanan öğrenciler (öğretmen adayları) öğrenme sürecinde; anında geri bildirimler vermesi, üniteler arası geçişin başarı şartına bağlı olması, verilen cevapların saklanması, eksik konuları belirlemesi, zengin içerik, İnternet üzerinden ders içeriğine ulaşılması, çok sayıda örnekler, etkinlikler, konu sonunda konuyla ilgi linkler ve sistemin programlı öğrenme ortamı sunması açısından öğrenme durumları üzerinde etkili olduğu belirtmişlerdir. Araştırma sonucunda İNTZÖS'ine dayalı verilen Fizik-I dersi İş, Enerji ve Enerjinin Korunumu ünitesinin öğretmen adaylarının konuyu öğrenmelerini sağladığı ve kalıcı bir şekilde bilgiyi kavradıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan öğrenciler İNTZÖS'nin güçlü yanlarını, öğrenmeyi bireyselleştirmesi ve kendi hızlarında öğrenmeyi sağlaması, zaman ve mekân sınırlaması olmaksızın eğitim alınması, örnek ve etkinlik çeşitliliğinin çokluğu, animasyona dayalı olarak derslerin eğlenceli geçtiğini ve işlenen dersi pekiştirmeyi kolaylaştırması bakımından faydalı olduğu vurgulamışlardır. Öğrencilere göre sistemin zayıf yönleri ise soruyu erken çözdüklerinde bekleme sürelerinin fazla olması, etkinliklerde çoktan seçmeli cevapların bulunmaması, sınıf içi etkileşime göre daha az etkileşimde bulunulması ve öğretmenle iletişimin yüz yüze sağlanamamasıdır. Araştırmadan elde edilen bulgu ve sonuçlara dayalı olarak İNTZÖS'nin uzaktan eğitimde öğrencinin öğrenme sürecini takip etmek amacıyla kullanılabileceği düşünülmektedir. İNTZÖS tek başına fizik konularının öğretim sürecinde kullanılabileceği gibi sınıf ortamına ek bir yaklaşım olarak da kullanılmasının öğretim sürecine katkıda bulunacağına inanılmaktadır.