Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hilal Torul
Danışman: UĞUR TAMER
Özet:Bu tezde, mikro akışkan çipler kullanılarak kan örneklerinde glikoz ve kanser biyobelirteç tayini gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla üç farklı türde çip hazırlanmış ve kan örneğinde iki farklı tür hedef molekül ile test edilmiştir. Ayrıca yürütülen tez kapsamında, taşınabilir sistemlere geçiş yapmak amacıyla cep telefonu tabanlı bir mikroskop üretilmiştir. Kendiliğinden düzenlenen tek tabaka (SAM) ve kağıt tabanlı mikroçipler kullanılarak kan matriksinde glikoz tayini ve yatay akış testleri kullanılarak karsinoembriyonik antijen (CEA) tayini gerçekleştirilmiştir. Tezin ilk çalışması olarak, kendiliğinden düzenlenme yöntemi (SAMs) ile hazırlanmış bir Yüzeyde Güçlendirilmiş Raman Saçılması (YGRS) probu (4-merkaptofenil boronik asit (4-MBA)/ 1-dekantiyol (1-DT)) kullanılarak glikoz tayini için yeni bir yöntem geliştirilmiştir. Analitik performans değerlendirilmiş ve kan matriksinde 2 16 mM glikoz derişim aralığında doğrusal kalibrasyon grafiği elde edilmiştir. Teşhis sınırı kullanılan referans kanda 0,5 mM olarak bulunmuştur. Referans kan örneğinde glikoz derişimi 5,61 ± 0,29 mM olarak bulunmuş ve glikozun belirtilen derişimi 6,17 ± 0,11 mM'dır. Referans kan örneğindeki glikozun geri kazanımı % 90,9 olarak bulunmuştur. Tezin ikinci çalışmasında nitroselüloz membran kullanılarak kanda glikoz seviyesinin tayini için kağıt membran tabanlı YGRS platformu geliştirilmiş ve mikro akışkan kanallar basit bir şekilde mum baskılama yöntemi ile oluşturulmuştur. Çubuk şeklinde altın nanopartiküller 4-MBA ve 1- DT molekülleri ile modifiye edilmiş ve kağıt tabanlı mikroakışkan sistemler için YGRS probu olarak kullanılmıştır. Toplam analiz süresi 5 dakikadır. YGRS ölçümlerinde, kan örneğindeki glikoz derişiminin artışına bağlı olarak B OH titreşimini gösteren 1070 cm−1 deki bandın şiddetinde azalma gözlenmiştir. Referans kan örneğinde glikoz derişimi 5,43 ± 0,51 mM ve geri kazanımı yaklaşık % 88 olarak bulunmuştur. Yürütülen tez kapsamında son olarak, kuantum noktacıkları ve yatay akış test stripleri ile cep telefonu tabanlı floresans mikroskop kullanılarak tam kan örneğinden karsinoembriyonik antijenin (CEA) kantitatif tayini gerçekleştirilmiştir. Cep telefonu tabanlı floresans mikroskobun üretilmesi için ticari Nokia Lumia 1020 cep telefonu kullanılmıştır. Sandviç immunoreaksiyonuna dayanan yatay akış test stripleri, nitroselüloz membran yüzeyinde test ve kontrol hatlarının oluşturulmasıyla hazırlanmıştır. Optimum koşullar altında, geliştirilen yatay akış test stripleriyle sadece 80 μl örnek hacmi kullanılarak CEA protein için LOD değeri 1,0 ng/ml olarak bulunmuştur.