Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: LEYLA DENİZ UYGUR YOLÇUN
Danışman: ŞERİFE IŞIK
Özet:Bu araştırmanın amacı özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin umut kavramı hakkındaki düşüncelerini metaforlar aracılığı ile nasıl kavramsallaştırdıklarını ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomonolojik (olgubilim) desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Şanlıurfa, Karaman ve Samsun illerinde 5., 6., 7. ve 8. sınıfa devam eden BİLSEM’lerde eğitim gören 70 özel yetenekli ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilere aynı örneğin yer aldığı metafor cümlesi içeren form dağıtılmış, katılımcıların “umut” kavramına ilişkin metaforlarını ortaya çıkarmak için “Umut…………ya benzer, Çünkü ………….” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Çalışmada elde edilen verilerin analizinde “içerik VI analizi” tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda özel yetenekli ortaokul öğrencileri “Umut” kavramı ile ilgili 70 farklı metafor üretmiştir. Öğrencilerin ortaya çıkardığı bu metaforlar benzetme yönleri dikkate alınarak kategorileştirilmiştir. Özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin oluşturduğu metaforlar benzerlik durumlarına göre kategorileştirildiğinde 6 ayrı kategoriye ulaşılmıştır. Bunlar; “Bağımlılık Unsuru Olarak Umut’’, “Besleyici Unsur Olarak Umut’’, “Vazgeçilmez Unsur Olarak Umut’’, “Güdüleyici Unsur Olarak Umut’’, “Neşe veya Hüzün Kaynağı Olarak Umut’’ ve “Diğer” başlıkları altında toplanmıştır. Katılımcıların cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre umut kavramına ilişkin farklı metaforlar kullandıkları ve farklı metaforik algılara sahip oldukları bulunmuştur. Bu kategoriler değerlendirildiğinde öğrenciler tarafından “Güdüleyici Unsur Olarak Umut” metaforları en fazla üretilirken “Bağımlılık Unsuru Olarak Umut” metaforları en az üretilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin umut kavramına yönelik kişisel algılarını anlamak, açıklamak ve ortaya çıkarmak için metaforların etkin bir araştırma aracı olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır