Bilim merkezlerindeki fizik temalı sergilerin fizik öğretim programını destekleme durumu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SAADET TURAN

Danışman: Şebnem İnğeç

Özet:

Eğitim ortamlarımız tasarlanırken okul dışı öğrenme ortamlarının da plana dâhil olması

gerekmektedir. Bu alanların okul öğrenmeleri ile birleştirilip bir bütün haline getirilmesi

büyük bir ihtiyaçtır. Bu durumun akademik başarıyı da etkilemesi beklenmektedir. Bu

etkinin ortaya çıkması için okul programlarına uygun bilim merkezi ziyaretleri ve etkinlik

programları hazırlanması gerekmektedir. Küçük yaşta teknoloji ile tanışan bireylerin kitap,

kütüphane gibi kaynakların ötesinde internet çağının getirdiği kolaylıklarla bilgiye ulaşma

yollarında en kolay yolu tercih etmektedirler. Hal böyle iken yalnızca dört duvar arasında

kitap, defter ile eğitim verilmesi yetersiz olacaktır. Bu durumda görerek, dokunarak,

yaparak, yaşayarak öğrenme için okul dışı öğrenme ortamları bu ihtiyaçları karşılaması

gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı örneklemdeki bilim merkezinin öğretim programındaki

kazanımlar ile ne kadar örtüştüğünü araştırmaktır. Araştırmaya öncelikle literatür taraması

yapılarak başlanılmıştır. Tarama sonrasında Konya Bilim Merkezi’nde bulunan tematik 5

serginin etkinliklerine erişim sağlanmıştır. Veri araçları ile toplanan bilgiler saha notları

olarak derlenmiştir. Saha notları ise geliştirilen akış diyagramına göre tablolaştırılarak analiz

edilmiştir. Bu analizin çözümlenmesi sonucunda anahtar kavramlar elde edilmiş, elde edilen

anahtar kavramlar ile Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2018 ortaöğretim fizik dersi öğretim

programı taranmış ve benzer olan anahtar kavramlara eşleşme durumuna bakılmıştır.

Programla eşleşen anahtar kavramlara karşılık gelen kazanımlara ve bu kazanımlara karşılık

vii

gelen konulara ulaşılmıştır. Analiz tablosu; bilim merkezindeki fizik temalı sergilerin, Millî

Eğitim Bakanlığı’nın 2018 ortaöğretim fizik dersi öğretim programındaki sınıf seviyelerine

göre ayrılmış kazanımlar ve konular ile örtüşme durumunun tablolaştırıp,

görselleştirilmesini sağlamıştır. Sonuçlara bakıldığında “TAG, Yeni Ufuklar, Evrenimiz,

Dünyamız” galerilerinde toplam 109 etkinlik analiz edilmiş, 91 etkinliğin fizik kazanımları

ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bilimin Sultanları Galerisinde 11 etkinlik alanı içinden 8

etkinlik alanı fizik kazanımları ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bilim merkezinde bulunan

etkinlikler yüksek oranda fizik ile ilişkili iken kazanım oranına bakıldığında düşük bir ilişki

tespit edilmiştir. Teknoloji, enerji, nanobilim ile ilgili kavramların kazanımlarının tekrar

ettiği belirtilmiştir. Bilim merkezleri teknolojinin yuvası olarak bilindiğine göre fizik ile

teknolojinin birbirinden ayrılamayacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler : Öğretim Programı, Fizik Öğretim Programı, Bilim Merkezi