Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: NESLİHAN COŞKUN AKÇAY
Danışman: SUNA ÖMEROĞLU
Özet:Metabolik sendrom (MetS) oluşumunda ve ilerlemesinde modern kent hayatının getirdiği sedanter yaşam, yüksek kalorili beslenmeye bağlı obezite artışı, fiziksel inaktivite, stress, genetik faktörler ve çevresel etmenlerin katkısı olduğu bilinmektedir. MetS, anormal adipoz doku fonksiyonlarına, karaciğer yağlanmasına, kalp hastalıklarına, anormal gastrointestinal aktivitelere, sistemik inflamasyona, pankreas hormonlarının salınımına, mide hormonlarının aktivitelerine, kronik diyabet komplikasyonlarına, erkek ve dişi üreme fonksiyon bozuklukları gibi birçok fizyolojik ve biyokimyasal olaylara etki ederek biyolojik sistemlerde bozukluğa yol açmaktadır. Çalışmada kullanılan kimyasallardan çevresel endokrin bozuculardan olan BPA ve günlük diyette sıkça karşımıza çıkan karaciğer yağlanmasına neden olan Fruktoz'un serbest radikal oluşumunda artışa, glukoz otooksidasyonuna, protein glikasyonuna ve antioksidan savunma sistemlerinde değişikliğe yol açarak MetS oluşumuna katkıda bulunduğu yapılan çalışmalarla gösterilmiştir. Bu bilgilerden yola çıkarak deneyde Sprague Dawley cinsi 42 tane, erişkin, erkek sıçan kullanıldı ve 7 grup oluşturuldu. Grup 1: (n=6) Kontrol, Grup 2: (n=6) Fruktoz uygulanan grup, Grup 3: (n=6) BPA uygulanan grup, Grup 4: (n=6) Fruktoz ve BPA'nın eşzamanlı uygulandığı grup, Grup 5: (n=6) Fruktoz ve Melatonin uygulanan grup, Grup 6: (n=6) BPA ve Melatonin uygulanan grup, Grup 7: (n=6) Fruktoz+BPA+Melatonin uygulanan grup şeklinde düzenlendi. Deney sonunda alınan doku ve kan örneklerine, literatüre uygun olarak gerekli araştırmalar yapılmış olup, Fruktoz ve BPA'nın eş zamanlı uygulamasının MetS oluşumuna, adipositokinlere ve karaciğer dokusuna olan olası etkileri araştırıldı ve güçlü bir antioksidan olduğu bilinen melatoninin bu sürece olan etkileri incelendi. BPA, Fruktoz ve her ikisinin eşzamanlı uygulamasının karaciğer dokusunda hasara yol açtığı, melatonin uygulamasının ise bu hasarı önlemede başarılı olduğu görülmüştür.