Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: SERDAR ÖCELAN
Danışman: ATİLLA MİRATİ MURATHAN
Özet:Bu tez çalışmasında; rafineri benzen giderme ünitesi üzerinde tank yangını kritik olayının kök tehlikelerini belirleme ve tank yangını kritik olayını önlemeye veya bu olayın önlenememesi durumunda yangın olayının etkilerini sınırlandırılmaya yönelik insani ve teknik güvenlik tedbirlerini (bilimsel ve sistematik olarak tespit edilen) belirlemek amacıyla 11 aşamadan oluşan bir çalışma yapılmıştır. Bu doğrultuda öncelikle; varsayımsal tasarlanmış bir benzen giderme rafineri ünitesi temel proses kontrol sistemleri (BPCS) ile birlikte tasarlanmıştır. Bu tasarımı takiben, benzen giderme reaktörü içinde benzen oranının düşürülüp, oktan artışının sağlanması amacıyla nikelli katalizör eşliğinde gerçekleşen ekzotermik hydrotreating prosesi üzerinde, HAZOP (tehlike ve işletilebilirlik analizi) metodolojisi ile Hata (FTA) ve Olay Ağacı Analiz (ETA) çalışmaları birlikte gerçekleştirilmiştir. Uygulanan kombine HAZOP, FTA ve ETA çalışmaları sonucunda ise, sübjektif olarak benzen giderme reaktörü için belirlenen insani ve teknik güvenlik tedbirlerine sayısal olarak güvenilirlik veri (talep anındaki hata olasılıkları-PFD) atamaları yapılmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise, belirlenen referans yangın kaza senaryolarının sayısal olasılık değerleri Boolean matematik kuralları kullanılarak hesaplanmıştır. Tez çalışması kapsamında yapılan sayısal analizler neticesinde; güvenlik tedbirleri eklenmiş yeni bir tasarımsal benzen giderme ünite P@ID'si hazırlanmıştır. Ayrıca; yapılan tez çalışması neticesinde, benzen giderme reaktöründe belirlenen güvenlik tedbirlerinin güvenilirlik ve yeterlilik değerleri de bilimsel açıdan matematiksel hesaplamalar yapılarak, ulusal mümkün olan en yüksek önlem seviyesi (ALARP) ile karşılaştırılmış ve belirlenen güvenlik önlemlerinin bilimsel açıdan da uygun olduğu kanıtlanmıştır.