Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Muhammet ŞEN
Danışman: MEHMET KARA
Özet:Bu araştırmada Türkiye’de ortaokul düzeyinde öğrenim gören Suriyeli Arap öğrencilerin, temel olarak yaptığı, Türkçe sesli okuma ve dikte (söyleneni yazma) hatalarını tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırma düzeyine göre betimsel olan bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Akçakale’deki 2 ortaokul ve 2 geçici eğitim merkezinden seçilen; ortaokulun her sınıf düzeyinden 3’ü kız, 3’ü erkek olmak üzere toplam 24 Suriyeli Arap öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, öğrencilerin seviyeleri ve metinsellik ölçütlerine göre belirlenen, 259 kelimelik “Ebe Sobe” adlı sesli okuma metni ve 170 kelimelik “Uzayın İlk Ziyaretçileri” adlı dikte çalışması metni kullanılmıştır. “Ebe Sobe” metni öğrencilere sesli okuma yöntemiyle okutturulmuş ve bu okumalar, gürültü kesme özelliğine sahip, ses kayıt cihazıyla kaydedilmiştir. “Uzayın İlk Ziyaretçileri” adlı metin ise araştırmacı tarafından öğrencilere dikte çalışmasıyla yazdırılmış ve bu çalışmalar uygulama sonunda toplanmıştır. Araştırmada, temel olarak yapılan, 9 sesli okuma ve 11 dikte hatası tespit edilmiştir. Sesli okuma hataları: ses atlama, hece atlama, kelime atlama, ses ekleme, hece ekleme, kelime ekleme, hece tekrar etme, kelime tekrar etme ve ses karışmasıdır. Dikte hataları ise harf (ses) atlama, hece atlama, kelime atlama, harf (ses) ekleme, hece ekleme, kelime ekleme, harf (ses) karışması, büyük harfleri yanlış kullanma, ayrı yazma, birleşik yazma ve noktalama işaretleri hatasıdır. Araştırmadan elde edilen veriler; sesli okuma ve dikte başlıkları altında ayrı ayrı incelenmiş, öğrencilerin sınıf düzeyi ve cinsiyet durumuna göre çözümlenmiştir. Sesli okuma çalışmalarında toplam 6.092 hata yapılmıştır. Öğrenciler en çok hatayı hece tekrar etmede yapmıştır. Bu hatayı sırasıyla ses karışması, ses ekleme, kelime tekrar etme, ses atlama, hece atlama, hece ekleme, kelime vii atlama ve kelime ekleme hataları takip etmiştir. 5. sınıf düzeyindeki öğrencilerin diğer sınıf düzeylerindeki öğrencilere göre daha az sesli okuma hatası yaptığı tespit edilmiştir. Sesli okuma hatalarını cinsiyete göre değerlendirdiğimizde erkek öğrencilerin kız öğrencilerden daha az hata yaptığı sonucuna ulaşılmıştır. Dikte çalışmalarında ise toplam 4.186 hata yapılmıştır. Öğrenciler en çok hatayı harf karışmasında yapmıştır. Bu hatayı sırasıyla büyük harfleri yanlış kullanma, birleşik yazma, harf atlama, noktalama işaretleri hatası, hece atlama, ayrı yazma, harf ekleme, hece ekleme, kelime ekleme ve kelime atlama hataları takip etmiştir. 8. sınıf düzeyindeki öğrencilerin diğer sınıf düzeylerindeki öğrencilere göre daha az dikte hatası yaptığı tespit edilmiştir. Dikte hatalarını cinsiyete göre değerlendirdiğimizde kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha az hata yaptığı sonucuna ulaşılmıştır