İskelet Sisteminin Genetik Hastalıkları ile İlişkili Genlerde Patojen/Olası Patojen ve Klinik Önemi Belirsiz Varyant Saptanan Hastaların Retrospektif Analizi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EZGİ URTEKİN

Danışman: Gülsüm Kayhan

Özet:

İskelet sisteminin genetik hastalıkları, iskelet sisteminin gelişimi, büyümesi ve homeostaz süreçlerindeki bozukluklardan kaynaklanan 700’den fazla fazla genetik hastalığı içeren heterojen bir gruptur. İlki 1969 yılında yayınlanmış olan Genetik İskelet Hastalıklarının Nozolojisi’nin en güncel 11. baskısı 2023 yılında yayınlanmış olup hastalıklar klinik, radyolojik ve moleküler kriterlerine göre 41 grupta sınıflandırılmış ve etiyolojisinden sorumlu 552 farklı gen tanımlanmıştır. Yeni nesil dizilemenin gelişmesi ile birlikte, eskiden klinik ve radyolojik bulguları ile tanımlanmış olan hastalıkların genetik etyolojileri de belirlenebildiğinden bu hastalıklarla ilişkili genlerin sayısı hızla artmaktadır. Moleküler tanı ve genotip fenotip değerlendirmesi, hastaların izlemi ve verilecek genetik danışma açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada nozolojideki genlerde patojen/ olası patojen ve klinik önemi belirsiz varyant saptanmış hastaların klinik bulguları literatürdeki diğer hastalar ile karşılaştırılarak genotip-fenotip ilişkilisi kurulması amaçlanmıştır. Patojen/ olası patojen olarak değerlendirilmiş varyantlar içerisinde 10 yeni varyant saptanmıştır. Literatürdeki hastalarla aynı bulguları olan hastalar olduğu gibi daha hafif bulguları veya ek bulguları olan hastalar da tanımlanarak fenotipik değişkenlikler gösterilmiştir. Genetik iskelet hastalıkları için moleküler tanı almış hastaların bulgularının sunulması, bu hastalıkların bulgularının daha iyi tanımlanmasına, yeni varyantların literatüre kazandırılmasına, domain ve varyant tipi gibi genotip özellikleri ile hasta bulguları arasında ilişki kurulabilmesine katkı sağlayacaktır.