Resim-İş eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin güncel sanat yaratım süreçlerinde beden kullanımının rolü


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: ALİ ERTUĞRUL KÜPELİ

Danışman: MELİHA YILMAZ

Özet:

Günümüz sanatı değişimin hızla yaşandığı 21. yüzyıl ortamında sürekli olarak farklılaşmakta, yeni anlamlar kazanmakta ve geçmişe nazaran anlaşılması daha güç bir hale gelmektedir. Birey, sanatın bu yeni dili karşısında anlam ve kavram kargaşası yaşamakta olup bu bağlamda kendisine çağın gerekliliklerini karşılayacak alternatif sanat öğretimi yöntemleri aramaktadır. Sanat eğitimi de günümüz sanatın bu kaotik durumuna ilişkin kendini günden güne yenilemekte, yeni eğitim yöntemleri ve yaklaşımları ile donatmaktadır. Araştırma bu düşünceden hareketle sanat eğitimi alan lisans öğrencilerinin güncel sanat yaratım süreçlerinde kendi bedenlerini kullanarak günümüz sanatına dahil olmaları, özgün eserler ortaya çıkarabilmeleri, güncel sanat eserlerine ilişkin görsel okuryazarlıklarını geliştirebilmeleri ve derse yönelik tutumlarını ortaya çıkarmak ve değerlendirmek amacı ile oluşturulmuştur. Araştırma, 20162017 eğitim-öğretim yılı, bahar dönemi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim-iş Eğitimi Anabilim Dalı 4. Sınıf Seçmeli IV (Deneysel Atölye II) dersini alan toplam 14 öğrenciden seçkisiz atama ile seçilen 9 kişilik bir grup öğrenci ve dersi yürüten araştırmacının katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın hem doğasına uygunluğu hem de içeriğiyle örtüştüğü için ilgili ders seçilmiştir. Araştırmanın verileri 2016-2017 eğitim-öğretim yılının bahar döneminde 22 Şubat 2017-24 Mayıs 2017 tarihleri arasındaki 12 haftalık süre zarfında toplanmıştır. Bu süreçte araştırmanın amacına yönelik tasarlanan iki etkinlik gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma nitel araştırma modellerinden eylem araştırması deseni ile tasarlanmıştır. Ayrıca araştırma; eylem araştırmasının uygulayıcının aynı zamanda araştırmacı olduğu yaklaşımda yürütülmüştür. Bu araştırmada; kişisel bilgi formu, yarı yapılandırılmış öğrenci görüşme formları, araştırmacı günlükleri, öğrenci günlükleri, öğrencilerin sanatsal çalışmaları ve araştırma sürecine ait video kamera kayıtları veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Veriler; nitel verilerin analizinde kullanılan NVivo 10 programında içerik analizi tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. İçerik analizinde, elde edilen veriyi açıklayacak kavramlara ve ilişkilere ulaşmak amaçlanmaktadır. Elde edilen tüm bulgular araştırmanın alt amaçları çerçevesinde yorumlanmış ve yine aynı amaçlar doğrultusunda bulgulardan sonuçlara ulaşılmıştır. Sonuçlardan yola çıkılıp ilgili literatürdeki araştırmalar ile karşılaştırılarak tartışılmış ve sonrasında kuramcılara ve uygulamacılara yönelik öneriler ortaya atılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen önemli sonuçlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir: Öğrenciler, güncel sanat yaratım sürecinde beden kullanımına yönelik hazırlanan ders içeriği kapsamında farklı malzeme kullanımlarına fırsat veren, özgünlüğün desteklenerek yaratıcılıklarının ortaya çıkarıldığı ve bilginin farklı alanlara transfer edip kalıcılığının sağlandığı bir ders süreci yaşamışlardır. Bunun yanında öğrenciler, yapmış oldukları beden merkezli aksiyon çalışmalarının üretim sürecinde bedenlerinin sanatsal farkındalığına ilişkin olumlu kazanımlar elde etmiş ve seçmiş oldukları konulara ilişkin yoğunlaşıp farklı fikirler ortaya koyabildikleri bir süreç yaşamışlardır. Ayrıca öğrencilerde, etkinlik kapsamında beden merkezli öğrenmiş oldukları uygulama ve teknikleri gelecekteki öğretmenlik mesleğinde uygulama istekleri doğmuştur. Bunun yanında araştırmanın sonucundan öğrencilerin güncel sanata ilişkin gerekli teorik bilgiye sahip olmadıkları için uygulamaya dönük sorunlar yaşadığı ortaya çıkmıştır. Bu sorunların giderilmesi noktasında görsel sanatlar eğitimi veren kurumlarda teorik ve uygulamalı olarak bütünleşik bir şekilde güncel sanat içerikleri derslere yer verilmesi önerilmektedir.