İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin farklı problem kurma durumlarına yönelik ortaya koydukları problemlerin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: İLKNUR ÇARKCI

Danışman: NEŞE IŞIK TERTEMİZ

Özet:

Bu araştırmanın amacı, ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin farklı problem kurma durumlarına yönelik ortaya koydukları problemlerin incelenmesidir. Öğrencilerin problem kurma becerileri; oluşturulan problemlerin verilen duruma uygunluğu ve problemler kurulurken hangi dört işlem becerisine yönelik olarak yazılmış olduğu açılarından değerlendirilmiştir. Araştırmada 4. sınıf öğrencilerinin farklı problem kurma durumları içeren doğal sayılarla dört işlem becerisine yönelik kurdukları problemler nasıldır? sorusuna yanıt aranmıştır. Araştırmada nitel araştırma türlerinden durum (örnek olay) çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ili Keçiören ilçesinde bulunan bir devlet ilkokulunun 2015-2016 eğitim-öğretim yılında 4. sınıfa devam eden 31 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma grubunun oluşturulmasında kolay ulaşılabilir durum örneklemesinden yararlanılmıştır. Veri toplama aracı olarak; öğrencilere toplam 10 sorudan oluşan problem kurma görevi verilmiştir. Öğrencilere verilen problem kurma görevleri oluşturulurken, Stoyanova ve Ellerton (1996) tarafından ortaya konulan serbest, yarı-yapılandırılmış ve yapılandırılmış problem kurma stratejileri ile Christou ve arkadaşları (2005) tarafından öne sürülen problem kurma yönteminde yer alan kavrama, aktarma, düzenleme ve seçme alt boyutları benimsenmiştir. Araştırmada kullanılan problem kurma görevleri oluşturulurken, asıl uygulama öncesinde oluşturulan 14 problem durumunun en uygun olanlarının asıl uygulamada kullanılması için 3 farklı uzman görüşü alınmıştır. Uzman görüşlerinin değerlendirilmesi sonucunda 10 sorunun çalışmanın amacına en iyi şekilde hizmet ettiğine karar verilmiştir. Daha sonra hazırlanan soruların anlaşılırlığını ve uygunluğunu kontrol etmek amacıyla aynı okulda başka bir 4.sınıfa devam eden 33 öğrenciye ön deneme amacıyla uygulanarak ölçme aracına son hali verilmiştir. Çalışmanın başında belirlenen ana kategoriler çerçevesinde öğrenciler tarafından kurulan problemler içerik analizine tabii tutulmuştur. Verilerin analizinde bir araştırmacıdan yardım alınarak kodlayıcılar arası güvenirlik çalışması yapılıp iki kodlayıcı arasındaki uyum yüzdesi %89 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin serbest problem kurmaları istendiğinde bu görevleri başarıyla gerçekleştirdiği ve kurdukları problemlerin çoğunun sözel alıştırma problemi olduğu görülmüştür. Yarı- yapılandırılmış problem durumlarında yöneltilen resim ve grafiğe dayalı problemler kurmaları istendiğinde ise, öğrencilerin yarısının ve yarısından biraz fazlasının başarılı olduğu ve daha çok sözel hikâye problemi kurdukları görülmüştür. Bu kategoriler bir temsil biçiminin başka bir temsil biçiminde ifadesini içerdiğinden öğrenciler bu kategoride problem kurmada sıkıntısı yaşamışlardır. Yapılandırılmış problem kurma durumlarında, matematiksel işleme yönelik problem kurma ve bir sözel hikâye problemine istenen yazılmasına yönelik problem kurmaları istenmiştir. Öğrenciler bu problem durumlarının daha az işlem gerektiren I. Problem durumlarında daha başarılı olurken, II. problem durumlarında öğrencilerin sadece yarısının başarılı olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda öğrencilerin farklı problem kurma durumlarıyla ilk kez karşılaştıkları ve daha çok dört işlemde (en fazla toplama işleminde) sonuç bilinmeyene yönelik problem ifadesi yazdıkları görülmüştür. Öğrencilerin kurdukları yanlış problemlerde ifadelerin yetersiz olduğu, istenenin olmadığı, birimin unutulduğu ve anlaşılamayan ifadelerin olduğu durumlara rastlanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin farklı durumlara yönelik problem kurma konusunda sıkıntı yaşadıkları söylenebilir.