Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Doğukan DOYDUK
Danışman: Yılmaz Yıldırır
Özet:
Son yıllarda ilik kanseri (MM) tedavisinde ilaç etken maddeleri olarak boronik asit grubu bulunduran İxazomib (ticari ismi Ninlaro) ve Bortezomib (ticari ismi Velcade) gibi ilaçlar kullanılmaya başlanmıştır. Bor atomunun yapıya eklenmesiyle bileşiklerin etkinliklerinin arttığı belirlenmiştir. Buna ek olarak yapısında bor atomu içeren bileşikler, nötron yakalama terapisinde (BNCT) sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanser hücrelerinin yok edilmesinde kullanılmaktadır. Bor elementinin, enjeksiyon sonucunda tümörün büyümesini inhibe ettiği ve farelerde tümör boyutunu azalttığı kanıtlanmıştır. Bu çalışma kapsamında sentezlenen nihai bileşiklerin tamamı (9 son ürün ve ara ürün olarak elde edilecek bileşiklerden 36’sı) yenidir ve tasarlanan Fingolimod’un bor içeren ilk örnekleridir. İki aşamadan oluşan bu çalışmada, ilk olarak literatür araştırmaları doğrultusunda etkinliklerinin arttırılabileceği düşünülen bileşiklerin “bor çekirdekli” olanları sentezlenmiş ve yapıları (FT-IR, 1H ve 13C APT NMR, HRMS gibi) spektroskopik yöntemlerle aydınlatılmıştır. Ardından yapıları aydınlatılmış boronik asit ve boronik asit ester bileşik türlerinin biyoetkinlik çalışmaları yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Boronik asit, tetrazol,Fingolimod, kanser, multipl skleroz