Petrol ve doğalgaz projelerinde karar ve risk analizi tabanlı interaktif proje değerlendirme yaklaşımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: MUSTAFA DUYGU

Danışman: ÖMER FARUK BAYKOÇ

Özet:

Risk petrol sektöründe arama ve üretim projelerinin kaçınılamaz bir unsurudur. Petrol ve doğalgaz projeleri potansiyel rezerv, yatırım ve işletme harcamaları, üretim planları, petrol ve gaz fiyat tahminleri gibi parametrelerle ilintili olarak çok sayıda belirsizlik ve risk içermektedir. Dolayısıyla nakit akışı ve gelir tahminleri en basit proje için dahi büyük zorluklar içermektedir. Bu çalışma ile öncelikle petrol sektörünün yapısı, bugün geldiği nokta ve gelecek için eğilimleri anlatılarak petrol projelerinin ne denli önemli olduğu vurgulanmaya çalışılmıştır. Daha sonra özel olarak sektörün merkezinde yer alan arama ve üretim projelerine odaklanılmıştır. Petrol projelerinin dört temel aşaması olan rezervuar, yüzey tesisi, üretim planı ve paylaşım modeli, bir proje yöneticisinin bakış açısıyla incelenmiştir. Ayrıca ekonomik modelin temel girdilerinden olan petrol fiyat tahmini için örnek bir uygulama yapılmıştır. Çalışma entegre bir petrol projesinin modellenmesi ve bu sürecin her adımında karşılaşılan riskin, modele gerçek sistemi temsil edecek şekilde entegre edilmesi şeklinde kurgulanmıştır. Çalışmada sistemi gerçekliğe en uygun biçimde modellemek üzere girdi olarak kullanılan sistem parametreleri modele, taşıdıkları riskleri temsil etmek üzere ilgili dağılımları ile dahil edilmiştir. Üç olasılık değeri için (P10, P50, P90) üç farklı senaryo tasarlanmıştır. Her bir senaryo için ayrı bir proje modeli kurulmuştur. Çalışmanın tümünde benzetimden yararlanılmıştır. Böylece modellerin çıktısı olan ve proje kararlarında esas alınan ekonomik sonuçların, sistemin bütününde kullanılan parametrelerden kaynaklanan riskleri içermesi sağlanmaya çalışılmıştır. İlgili ekonomik sonuçlar, üç senaryo modelinden birer dağılım olarak elde edilmiştir. Bu dağılımlar benzetim vasıtasıyla entegre edilerek proje ekonomik sonuçlarının özel birer dağılım üzerinde analiz edilmesi mümkün kılınmıştır. Çalışma proje ekonomik sonuçları üzerine yapılan duyarlılık analizi ile tamamlanmıştır.