4. sınıf öğrencilerinin doğal sayılarda basamak değerini anlama düzeylerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEYHAN PAYDAR

Danışman: Neşe Işık Tertemiz

Özet:

Matematik günlük hayatımızın her alanında yer alır. İlkokulda matematik dersinin büyük

bir bölümünü sayılar öğrenme alanı oluşturur. İlkokulda sayıların kavramsal olarak daha

iyi algılanması ve içselleştirilebilmesi için onluk sisteme dayalı olan basamak değerinin

kavratılması önemlidir. Sayı kavramının temelini oluşturan basamak değerinin

derinlemesine incelenmesi, sayı kavramının tüm öğrenme alanlarında gerekli olması

nedeniyle de ayrı bir önem taşır. Bu araştırmada, ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin basamak

değerini kavrama düzeyleri altı boyutta (sayma, temsil etme, karşılaştırma, adlandırma,

yeniden adlandırma ve hesaplama) incelenmiş ve öğrencilerin bu boyutlarda yaptıkları

hatalar analiz edilmiştir. Ayrıca basamak kavramının ele alındığı boyutlar arasındaki

örüntüler ortaya konulmuştur. Araştırmanın yöntemi olarak karma model kullanılmıştır.

Çalışma grubunu Ankara’nın Haymana ilçesinde 4. sınıfa giden 117 öğrenci

oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde uygun örnekleme yöntemi

kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacının geliştirdiği 20 sorudan oluşan

“Doğal Sayılarda Basamak Kavramı Testi” kullanılmıştır. Testin KR-20 güvenirliği

91,6’dır. Çalışmada, basamak değerinin ele alındığı her bir boyutun alt boyutları için

belirlenen davranışlara öğrencilerin ulaşma düzeyleri için sınır 0.75 olarak kabul edilmiştir.

Bu düzeyin altında kalan davranışlar öğrenciler tarafından ulaşılamayan davranışlar olarak

belirlenmiştir. Davranışlar arasındaki örüntü için tetrakorik korelasyon katsayıları

hesaplanmış ve akış şeması oluşturulmuştur. Öğrenci hatalarını analiz etmek için nitel

verilerin analizinde içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre;

öğrenciler sayma boyutunun onar geriye sayma alt boyutunda, adlandırma boyutunun

okuma ve yazma alt boyutunda, yeniden adlandırma boyutunun verilen ifadeyi alışılmış

şekilde ifade etme, karşılaştırma boyutunun küçükten büyüğe sıralama, hesaplama

boyutunun toplama ve çarpma işlemi yapma alt boyutlarında belirlenen öğrenme düzeyine

ulaştıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin basamak değerinin her bir boyutu için yaptıkları

hatalar incelendiğinde; daha çok yeniden adlandırma boyutunun alışılmışın dışında ifade

etme alt boyutunda, hesaplama boyutunun bölme işlemi alt boyutunda, karşılaştırma

boyutunun arasındaki sayıyı bulma alt boyutunda hata yaptıkları görülmüştür. Tetrakorik

korelasyon sonucuna göre çalışmada ele alınan tüm boyutlarla ilgili davranışlar arasında

önkoşul ilişkilerinin güçlü olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler : Basamak değeri, basamak değerinin boyutları, ilkokul, zorluk