Veri görselleştirme ve ı̇nfografiklerin tasarım eğitimi ı̇çerisindeki yeri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: NUR CEMELELİOĞLU ALTIN

Danışman: ALEV KURU

Özet:

Veri modern çağın en çok değer atfedilen kavramlarından bir tanesidir. Temel ihtiyaçlardan sosyal ilişkilere kadar insan hayatının her alanında, her an veri aktarımı söz konusudur. Kişisel verilerden küresel ölçektekilere kadar modern yaşamın sürdürülebilmesi için verinin üretimi ve tüketimi zorunludur. Ancak bu yoğun enformasyon akışında önemli olan elde edilen verilerin herkes için hızlı ve kolay anlaşılır olmasıdır. Çok büyük miktardaki karmaşık veriyi yalnızca rakamlar ve dağınık olgular olmaktan çıkarıp, işleyip sadeleştirerek, yeni bağlantılar ve hikayeler ortaya çıkaran tasarımcılar ise verinin aktarılmasında önemli bir role sahiptir. Bu nedenle analitik düşünme becerisine sahip, analiz yapabilen, hiyerarşik yapılar oluşturabilen ve grafik ve görselleri etkili kullanabilen tasarımcıların yetiştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Görsel iletişim, iletişim tasarımı veya grafik tasarım eğitimi alan öğrencilerin veri yığınına yaratıcı bir ortam olarak yaklaşarak, görsel bilgi aktarımı konusunda kendisini geliştirmesi oldukça önemlidir. Araştırma değişen tasarım pratikleri içerisinde giderek daha önemli bir yere sahip olan veri görselleştirme ve infografik disiplinlerinin tasarım eğitimi içerisindeki yerini ortaya koyma amacı ile gerçekleştirilmiştir. Öncelikle son yıllarda gelişim gösteren veri görselleştirme ve infografik disiplinlerine ilişkin kavramsal bilgi verilmiştir. Tanımları, aralarındaki farklılıklar, tarihsel gelişimi, uygulama alanları ve ortamları ve görsel algı süreçleri gibi başlıklar yoluyla kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Tasarım eğitimi içerisindeki yerini ele almak amacıyla, akademisyenler, sektörde çalışan uzmanlar ve öğrencilerin görüşleri doğrultusunda bu disiplinlerin verildiği dersler nicel ve nitel araştırma yöntemleri kullanılarak çok yönlü bir biçimde incelenmiştir. Öncelikle dönem başında öğrencilere bir beklenti ölçeği uygulanmış, sonrasında ise yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi ile tüm çalışma gruplarının görüşleri alınmıştır. Elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizi kullanılarak veriler çözümlenmiş, ihtiyaç görüldüğünde beklenti ölçeği sonuçları ile karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Sonuçta, tasarım eğitimi içerisinde infografik ve veri görselleştirme alanlarına yer verilmesi ile öğrencilerin yoğun bilgi kümesini analiz edip kurgulayarak bilgiyi estetik ve etkili bir biçimde aktarabileceği, daha yaratıcı görsel çözümlemeler ortaya koyabileceği, uygun grafik ve diyagramları kullanmayı öğreneceği, tasarımda araştırma yapmanın önemini kavrayacağı, tasarıma disiplinlerarası bir anlayışta yaklaşarak verilerin ötesinde düşünebileceği, düşünsel boyutta gelişim göstererek problem çözme becerisi kazanacağı ve edindiği tüm kazanımları ilerideki projelerine yansıtacağına ulaşılmıştır. Bu doğrultuda ileride yapılacak olan çalışmalara yönelik bazı önerilerde bulunulmuştur.