Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Naciye Cihan Tüzün
Danışman: Hüseyin Özdikmen
Özet:
Morfolojik taksonomik yöntemlerdeki bazı sınırlamalardan dolayı bilim insanları moleküler taksonomi alanında çalışmalar yaparak oldukça verimli yeni taksonomik araçlar elde etmişlerdir. Bu araçlardan biri olan mitokondriyal DNA'daki, sitokrom oksidaz c alt ünite Ι (COI) dizilerinin kullanılması olan DNA barkodlama tekniği bu çalışma ile ülkemizde ilk kez Cerambycidae familyasına üyelerinin taksonomik çalışmasında kullanılmıştır. Bu tez çalışmasında Türkiye için %50,34’lük endemizm oranı ile dikkat çeken Cerambycidae familyasına ait 41 tür grubu taksona ait 99 örneğin genel dış morfolojisi ve genital morfolojileri incelenerek kesin teşhisleri yapılan taksonların, genel ve genital morfolojik tanımı yapılarak, Türkiye ve Dünya yayılışları sunulmuştur. Yapılan moleküler çalışmada ise Cerambycidae familyasına ait yüksek endemizm oranıyla dikkat çeken Chlorophorus ve Dorcadion cinslerine ait bazı tür grubu taksonların COI gen bölgelerindeki DNA barkod dizileri elde edilerek NCBI-Genbank ve BOLD Sistem veri tabanlarına yüklenmiştir. Çalışılan örneklerden Cholorophorus cinsine ait on türden yedisi, Dorcadion cinsine ait örneklerin ise tamamı olmak üzere toplam 30 tür grubu taksona ait 67 örnek BOLD Sistem ve NCBI- Genbank veri tabanlarına ilk kez bu çalışma ile yüklenmiştir. Elde edilen DNA dizileri MEGA6 programı kullanılarak Maksimum Olabilirlik metodu ile her iki cins için ayrı filogenetik analizler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar Cerambycidae familyası içerisinden özellikle bu cinslerin seçilmesine neden olan taksonomik zorlukların moleküler olarak da onaylandığını göstermiştir. Dolayısıyla bu çalışmada, Chlorophorus ve Dorcadion cinsi üyeleri için elde edilen morfolojik ve moleküler sonuçların birbiriyle uyum içerisinde olduğu görülmüştür. Bu çalışmada incelenen 41 taksondan 25’ü Türkiye için endemik tür grubu takson olması bakımından bu çalışma ile sisteme önemli bir katkı da gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Cerambycidae, Teke böcekleri, Taksonomi, Moleküler filogeni,
DNA barkodlama, COI