Farklı denetim odağına sahip evli bireylerin evlilik doyumlarının incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Esra Demir

Danışman: YAŞAR ÖZBAY

Özet:

Bu araştırmanın amacı, bireylerin evlilik doyumlarını denetim odağı ve bazı demografik değişkenler (cinsiyet, yaş, eğitim durumu, çalışma durumu, evlenme yaşı, evlilik süresi, çocuk sayısı, aylık gelir düzeyi) açısından incelemektir. Bununla birlikte denetim odağının cinsiyet, yaş ve eğitim durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığı da araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubuna en az üç yıldır evli olan 322 kadın ve 311 erkek, toplam 633 birey alınmıştır. Verilerin toplanmasında Fışıloğlu ve Demir (2000) tarafından Türkçeye uyarlanan ''Çiftler Uyum Ölçeği'', Dağ (2002) tarafından uyarlanan ''ROTTER İç Dış Kontrol Odağı Ölçeği'' ve araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan ''Kişisel Bilgi Formu'' kullanılmıştır. Çalışma grubundan toplanan veriler SPSS 16 istatistik programıyla analiz edilmiştir. Araştırmada öne sürülen hipotezleri test etmek için t-testi, varyans analizi ve iki faktörlü ANOVA kullanılmıştır. Sonuçlar içten denetimli bireylerin evlilik doyumlarının dıştan denetimlilere göre daha yüksek olduğunu göstermiştir. Evlilik doyumu denetim odağı ve cinsiyete göre farklılaşmamaktadır. Evlilik doyumu denetim odağı ve evlilik süresine göre farklılaşmamaktadır. Erkeklerin evlilik doyumları kadınlara oranla daha yüksektir. 3- 6 yıldır evli olan bireylerin evlilik doyumlarının, 11-14 yıldır evli olan bireylere oranla daha fazla olduğu; yaşları 20-30 arasında olan bireylerin evlilik doyumlarının 31-41 yaş ve 42-52 yaş arası olan bireylerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Evlilik doyumu eğitim durumuna, aylık gelir düzeyine ve çalışma durumuna göre farklılaşmamaktadır. Bireylerin evlilik doyumları ile evlenme yaşları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. 25- 30 yaş aralığında evlenmiş olan bireylerin evlilik doyumları 18 yaş ve altında ve 18-24 yaş aralığında evlenmiş olan bireylere oranla daha yüksektir. Çocuk sahibi olmayan bireylerin evlilik doyumlarının, beş ve daha fazla sayıda çocuk sahibi olanlara oranla daha fazla olduğu görülmüştür. Bireylerin denetim odakları yaşa göre farklılaşmaktadır. 31-41 yaş grubundaki bireyler, 53 ve üzeri yaş grubundaki bireylere göre daha dış denetimlilerdir. Bireylerin denetim odakları cinsiyet ve eğitim durumuna göre farklılaşmamaktadır. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve sonuçlar doğrultusunda bir takım önerilerde bulunulmuştur.