Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AHMET RAHMİ GÜNAY
Danışman: Filiz Fatma Çolakoğlu
Özet:
Bu çalışmanın amacı; adölesan dönemi kadın voleybolculara uygulanan 12 haftalık
proprioseptif antrenmanların, sezinleme zamanı, reaksiyon zamanı ve denge performansı
üzerine olan etkisini incelemektir. Araştırmaya, kulüplerinde düzenli olarak hafta da 3 gün,
günde 90-120 dk. voleybol antrenmanı yapan, 30 adölesan kadın voleybolcusu (yaşları 14-
17 arasında olan) gönüllü olarak katılmıştır. Kapalı zarf randomizasyon yöntemi ile deney
ve kontrol grubu oluşturulmuştur. Deney grubunda yer alan sporculara, normal voleybol
antrenmanlarına ilaveten 12 hafta boyunca haftada 3 gün olmak üzere 20 ile 30 dk arasında
değişen, her hafta basitten karmaşığa doğru tasarlanmış proprioseptif egzersiz programı
(her bir antrenmanda 8-11 hareket) uygulanmıştır. Kontrol grubunda yer alan sporcular ise
temel teknik, kombine teknik ve taktiksel çalışmaların yer aldığı voleybol antrenmanlarına
devam etmiştir. Deney ve kontrol grubunun farklı uyarı hızlarındaki sezinleme zamanı
(3mph, 5mph, 8mph), reaksiyon zamanı (görsel, işitsel, karışık) ve denge (öne-arkaya,
ortaya-yana) performansları 12 haftalık program öncesi ve sonrası kaydedilmiştir.
Sezinleme zamanı, reaksiyon zamanı, denge performansı ölçümlerinde sırasıyla Bassin
Anticipation Timer, Newtest 1000, Technobody Prokin 200 cihazı kullanılmıştır.
İstatistiksel analiz sonucunda; deney grubunun mutlak hata skoru (8mph), görsel reaksiyon
zamanı, işitsel reaksiyon zamanı ve karma reaksiyon zamanı performanslarında istatistiksel
olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0,05). Deney grubunun anterior-posterior denge
performansında da iyileşme gözlemlenmiş fakat bu iyileşmenin istatiksel olarak anlamlı
düzeyde olmadığı görülmüştür (p>0.05). Sonuç olarak; orta ve uzun süreli uygulanan
proprioseptif antrenmanların, adölesan dönemi kadın voleybolcuların sezinleme, reaksiyon
zamanı ve denge performansları gibi algısal-motor becerilerinin gelişimine katkı sağladığı
düşünülmektedir. Bu araştırmanın farklı yaş gruplarında, farklı liglerde oynayan elit kadın
ve erkek sporcular üzerinde yapılması önerilmektedir.
Anahtar kelimeler : Voleybol, propriosepsiyon, reaksiyon zamanı, sezinleme zamanı,
denge