Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: LALE KARAMAN
Danışman: AHMET DEMİRCAN
Özet:Travma skorlama sistemleri, hastanın durumunun ciddiyetini belirlemede ve prognozu öngörmede yaygın bir sekilde kullanılmaktadır. En iyi travma skorlama sistemlerinden biri olan Injury Severity Score (ISS), travma hastalarında mortalite ve morbiditeyi tahminde yüksek oranda belirleyicidir. Early Warning Score (EWS) ise kolay, hızlı ve yatakbası hesaplanabilen fizyolojik bir skorlama sistemi olup, medikal hastaların kötülesmelerini erken dönemde belirleyerek etkin tedavi yapılmasını sağlamaktadır. Bu çalısmada EWS’in çoklu travma hastalarında prognozu tahmin gücü ve kullanılabilirliğini; ISS ile karsılastırarak saptamayı amaçladık. Arastırmaya Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi’ne çoklu travma ile basvuran toplam 268 hastanın demografik verileri, basvuru anındaki vital bulguları, travma mekanizması ve sekli, GKS ve AVPU skoru, acil serviste kalıs süresi ve tüm anatomik yaralanmaları formlara kaydedildi. ISS değeri 16 ve üzeri olan 76 hasta çalısmaya alındı. Çalısmanın ilk sonlanım noktası olarak belirlenen acil serviste eksitus, acil operasyona alınma, yoğun bakım veya servise yatıs durumları ile sonrasında hastanede kalıs süreleri ve ikinci sonlanım noktası olarak belirlenen hastaneden taburculuk ya da hastane içi eksitus durumu da kaydedildi. Hastaların EWS ve ISS skoru hesaplandı. Hastalarımızın yas ortalaması 40.7±18.8 ve %73.7’si erkek olarak tespit edildi. En sık travma sekli motorlu araç kazaları (%61.9) olarak bulundu. Künt travma mekanizması belirgin oranda (%92.1) fazla olup en çok travmaya maruz kalan anatomik bölge toraks (%78.9) olarak belirlendi. Hastaların EWS değeri ortalaması 6.03±4.43, ISS değeri ortalaması 29.57±10.54, GKS ortalaması ise 10.79±4.66 bulundu. Hastaların %68.4’ünün taburcu edildiği, %31.6’sının ise eksitus olduğu tespit edildi. Hasta sonlanımlarının tahmininde GKS ile EWS arasında negatif yönde, çok güçlü ve anlamlı bir korelasyon tespit edildi (p= 0.0001). Çoklu travma hastalarının ciddiyetini öngörmede ISS ve EWS arasında pozitif yönde güçlü ve anlamlı bir korelasyon saptandı (p= 0.0001). Acil serviste eksitus olan hastalarda ISS ve EWS arasında pozitif yönde güçlü ve anlamlı bir korelasyon vardı (Spearman’s rho= 0.570, p= 0.033). Hastane içi mortaliteyi belirlemede ISS ve EWS arasında pozitif yönde güçlü ve anlamlı bir korelasyon tespit edildi (p= 0.0001). Hesaplanmasındaki zorluklar nedeniyle kullanımı kısıtlanan ISS, erken dönemde acil serviste yol gösterici olamamaktadır. Prognozu öngörmede ISS kadar etkin olduğunu tespit ettiğimiz EWS; travma hastalarında, hastane öncesi ve acil servislerde, özellikle altın saatlerde kolay uygulanabilir, uyarıcı nitelikte ve vazgeçilmez bir travma triaj skorlaması olabilir.