Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif AYNACI
Danışman: AHMET YAŞAR
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır; birinci bölümde, polipirol-polivinilsülfonat (PPy- PVS) filme asetilkolinesteraz (AChE) ve kolin oksidaz (ChO) enzimlerinin immobilize edilmesiyle yeni bir asetilkolin (ACh) biyosensörü başarıyla hazırlandı. AChE ve ChO enzimleri PPy-PVS filme gluteraldehit ve sığır serum albumin (SSA) kullanılarak çapraz bağlama ile immobilize edildi. ACh tayini enzimatik olarak açığa çıkan H2O2'in +0,3 V'da yükseltgenmesi ile yapıldı. pH ve sıcaklık etkisi araştırıldı ve optimum parametreler sırası ile 9,0 ve 65 °C olarak bulundu. 1,0x10- 8-1,0x10-7 M (R2=0,994) ve 1,0x10-7-1,0x10-6 M (R2=0,994) aralıklarında iki doğrusal çalışma bölgesi gözlendi. Biyosensörün tayin sınırı 5,0x10-9 M ve cevap süresi 200 s'dir. Enzim elektrodun ayrıca tekrar kullanılabilirliği ve depolama kararlılığı çalışıldı. Tekrar kullanılabilirlik sonuçları biyosensörün 18 ölçüm sonunda başlangıç aktivitesinin % 83,1'ini koruduğunu gösterdi ve bağıl standart sapması % 4,4 olarak bulundu. Hazırlanan ACh biyosensörünün +4 °C'de ve 0,1 M pH 9,0 glisin tamponu içerisinde 35 gün sonunda başlangıç aktivitesinin % 31'ini muhafaza ettiği gözlendi. Tezin ikinci bölümünde, takrinin (9-amino-1,2,3,4-tetrahidroakridin) farklı aldehitler (salisilaldehit ve türevleri) ile meydana getirdiği yeni Schiff bazı türevleri (serisi) sentezlendi. Takrin Alzheimer hastalığı tedavisinde ilaç olarak kullanılmış bir ilaçtır ve tersinir bir AChE inhibitörüdür. Sentezlenen bileşiklerin yapıları elementel analiz, TGA, FT-IR, 1H-NMR, 13C-NMR spektroskopisi ile karakterize edildi. Tezin üçüncü bölümünde, sentezlenen bileşiklerin AChE aktivitesi hem spektrofotometrik hem de elektrokimyasal olarak araştırıldı. Spektrofotometrik Ellman yöntemi kullanılarak yapılan deneyler sonucunda inhibitörlerin IC50, Ki, Km, Vmax değerleri hesaplandı ve inhibisyon türleri belirlendi. Tüm bileşiklerin tersinir AChE inhibitör özelliğine sahip olduğu görüldü. Spektrofotometrik çalışmalar sonucunda sentezlenen bileşiklerin takrinden daha iyi AChE inhibisyon özelliği gösterdiği sonucuna ulaşıldı. Bileşiklerin IC50 değerleri birinci bölümde hazırlanan ACh biyosensörü ile elektrokimyasal olarak da tayin edildi ve sonuçlar karşılaştırıldı.