İçten yanmalı motorların egzoz gazlarından özgün birdöner paletli genleştirici ile elektrik eldesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Öğrenci: MURAT NURİ KUCAKLI

Danışman: MELİH OKUR

Özet:

Günümüzde atık ısı ve atık buharlardan elektrik elde etmek için küçük ve orta ölçekteki güç çıkışlarında, yüksek verimliliğe ve güç-ağırlık oranına sahip türbinler (genleştiriciler) üzerinde yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada 13L dizel motora sahip bir araç için doğaya atık olarak salınan egzoz ısısı kullanımı (direkt olmayan egzoz gazı geri kazanımı) amaçlanmıştır. Elektrik üretiminde kullanılacak olan Pars Motor türbininin laboratuvar ortamında sıcak ve soğuk hava testleri yapılarak, tasarlanan sisteme optimizasyonu sağlanmıştır. Dizel motoru üzerinde yapılan deneyler sonucunda egzoz gazı ısısının 600 °Ce kadar yükseldiği gözlenmiş olup, egzoz borusu üzerine yapılan enstrümantasyon ile Pars Türbin'e giren hava sıcaklığının sürekli 150 °C'ye ulaştığı gözlenmiştir. Laboratuvar ortamında yapılan soğuk ve sıcak hava testleri ile egzoz sıcaklığının sisteme katkısı değerlendirilmiştir. Soğuk hava deneylerinde maksimum güç 300 rpm'de 2,5W elde edilirken sıcak hava deneylerinde ise maksimum güç 1000 rpm'de 13,5 W olarak elde edilmiştir. Sıcaklığın artması ile yaklaşık türbin gücünde 5,4 kat daha fazla artış olduğu görülmüştür. Yapılan tez çalışması sayesinde atık egzoz ısısı geri dönüşümü sağlanacak olup sistem verimliliği artırılacaktır