Döküm sanayinde harmanlama problemleri için olabilirlik ve olasılık teorisi tabanlı modelleme ve çözüm yaklaşımları


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: ÜMİT SAMİ SAKALLI

Danışman: ÖMER FARUK BAYKOÇ

Özet:

Bu çalışmada, pirinç döküm sürecinde karşılaşılan harmanlama problemi, operasyonel seviyede kullanılan tekli ve taktiksel seviyede kullanılan çoklu-harmanlama olarak iki ayrı model kapsamında incelenmiştir. Süreç içerisinde kullanılan hammadde ve malzemeler, her iki model için de modellerin kullanım amaçları dikkate alınarak bileşenlerindeki element oranlarının belirli ve belirsiz olmasına göre bir sınıflandırmaya tabii tutulmuştur. Tekli-harmanlama modelindeki hammadde ve malzeme bileşenlerinin belirsizlikleri olasılık ve olabilirlik dağılımları ile modellenmiştir. Hem olasılıksal hemde olabilirliksel belirsizlik içeren tekli-harmanlama modelinin çözümü için olasılıksal belirsizliklerin olabilirliksel, olabilirliksel belirsizliklerin olasılıksallara dönüşümünü yapan ve herhangi bir dönüşüme ihtiyaç duymayan üç yaklaşım geliştirilmiştir. Çoklu-harmanlama modelinde hem hammadde ve malzeme bileşen belirsizlikleri hem ürün talep parametreleri hem de birim satın alma maliyetleri olabilirlik dağılımları ile modellenmiştir. Çoklu-harmanlama problemi bir bütünleşik üretim planı olarak değerlendirilmiş ve Lai ve Hwang [78, 79]'ın yaklaşımına dayalı olarak modellenip çözülmek istenmiştir. Ancak bu modelleme ve çözüm yaklaşımının ele alınan problemi modellemekte ve çözmekte yetersiz kaldığı gösterilmiştir. Bu nedenle ya, ya da kısıtlarını kullanan daha kapsamlı bir matematiksel model ve bu yeni modelin çözümü için yeni bir algoritma geliştirilmiştir