Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: FATİME ŞALLI İDARE
Danışman: NESLİHAN AVCI
Özet:Bu çalışma, okul öncesi çocukların ve öğretmenlerinin görüşlerine göre okul öncesi eğitim ortamlarında çocuğun katılım durumunu inceleyen nicel bir araştırmadır. Araştırmaya başlamadan önce MEB ve Gazi Üniversitesi Etik Komisyonu'ndan uygulama için gerekli izinler alınmıştır. Katılımcılar Ankara'nın dokuz farklı bölgesinden okul öncesi eğitim kurumuna devam eden yaşları 4-6 arasında değişen 612 çocuk ve okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan 289 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi üç aşamada ve üç farklı yöntem kullanılarak oluşturulmuştur. İlk olarak Ankara evreninde ilçeleri temsil edecek örneklemi belirlemek için oranlı tabakalı örnekleme; her ilçeden okulların belirlenmesi için küme örnekleme kullanılmıştır. Son olarak her okuldan araştırmaya katılmaya gönüllü çocukların katılımında ise uygun örnekleme yaklaşımı benimsenmiştir. Belirlenen okullarda yöneticiler ile görüşülmüş ve araştırma hakkında bilgi verilmiştir. Araştırmaya katılmayı kabul eden okullarda okul öncesi öğretmenleriyle görüşülmüştür. Öğretmenler aracılığıyla velilere aydınlatılmış onam formu gönderilmiş ve çocuğunun araştırmaya katılmasını isteyen velilerin çocuklarından onam alınarak tamamen gönüllülük esasına dayanarak veri toplama işlemi gerçekleşmiştir. Veri toplama aracı olarak KKTC'nde geliştirilen Okul Öncesi Sınıfında Katılım Hakkı Ölçeği Türkiye 'ye uyarlanmıştır. Bu ölçek çocuklara ve öğretmenlere uygulanmıştır. Buna ek olarak Çocuğa Bakış Değerlendirme Envanteri aracılığıyla öğretmenlere çocukluğa bakış açıları incelenmiştir. Uyarlanan ölçeğin Doğrulayıcı Faktör Analizi için Mplus 6.12 yazılımı kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 24 programı kullanılmıştır. Analiz sonucunda araştırmada kullanılan ölçme aracının Türkiye'de geçerli ve güvenilir bir araç olduğu kanıtlanmıştır. Öğretmen ve öğrencilerin görüşlerine göre okul öncesi eğitim ortamlarında çocukların katılım durumunun düşük olduğu saptanmıştır. Örneklemdeki öğretmenlerin katılım hakkına yönelik anlayışları yaş, medeni hali, çocuk sahibi olma durumu, mesleki kıdem, mezun olduğu okul türü değişkenlerine çocukluk anlayışı değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre mesleki deneyim ve yaş değişkeninin etkinlikler alt boyutunda değişiklik gösterdiği bulunmuştur. Mezun olunan okul türünün paylaşım etkinlikleri ve sınıf kuralları ve işlemlerini belirleme alt boyutlarında farklılaştığı bulunmuştur. Medeni durumunun katılım ile ilgili görüşleri etkilemediği ancak çocuk sayısının etkinlikler alt boyutunda değişiklik gösterdiği bulunmuştur. Son olarak öğretmenlerin çocukluğa bakışları ile katılıma yönelik görüşleri arasındaki ilişki incelendiğinde, katılımcı bakış açısı puanları ile etkinlikler ve paylaşım etkinlikleri alt boyutları arasında küçük ama anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.