Trombosit kökenli büyüme faktörü (PDGF) ve vasküler endotelyal büyüme faktörünün (VEGF) ratlarda yara iyileşmesi üzerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: BAHAR DİNDAR

Danışman: ŞULE COŞKUN CEVHER

Özet:

Normal metabolik süreçlerde olduğu gibi, yara iyileşmesinin çeşitli evrelerinde de oksidatif olaylar meydana gelmektedir. Trombosit Kökenli Büyüme Faktörünün (PDGF) ve Vasküler Endotelyal Büyüme Faktörünün (VEGF) yara iyileşmesinde önemli rol oynadığı bilinmektedir. Çalışmada, eksojen olarak PDGF+VEGF uygulamasının, ratlarda dorsalateral insizyonla oluşturulan yaralarda, meydana gelen oksidatif olayların zamana bağlı etkilerini araştırmak amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında deneylerde 200-250 g ağırlıkta 36 adet Wistar albino dişi rat kullanıldı. Ratlar, yara oluşturulan tedavisiz grup (n=12), kitosan uygulanan grup (n=12) ve kitosan+PDGF+VEGF uygulanan grup (n=12) olmak üzere 3 gruba ayrıldı. Tüm hayvanlarda anestezi altında iken sırtta orta hattın iki yanında insizyonal kesi yarası oluşturuldu. PDGF+VEGF uygulanan gruplardaki ratların yaralarına her gün birer kez topikal yolla kitosan jel içerisinde PDGF+VEGF (7+7 ng/ml) uygulandı. Kitosan grubunda ise aynı miktarda boş kitosan jel uygulandı. Uygulamalardan sonra iyileşmenin 3. ve 7. günlerinde ratlar feda edildi. Çıkarılan yara dokularında tiyobarbitürik asit reaktif türleri (TBARS), nitrik oksit (NOx), askorbik asit (AA), glutatyon (GSH) seviyeleri ve süperoksit dismutaz (SOD) aktivitesi spektrofotometrik yöntemle ölçüldü. Sonuçlar aritmetik ortalama ± standart sapma olarak ifade edildi ve Anova Varyans Analizi ile karşılaştırıldı (P<0,05). Çalışmanın üçüncü gün verileri incelendiğinde, GSH düzeyinin, PDGF+VEGF grubunda diğer iki gruptan yaklaşık 4 kat fazla olduğu; AA değerinin, kitosan grubunda diğer iki gruptan anlamlı olarak düşük olduğu görülmektedir. NOx değerinin ise, kitosan ve PDGF+VEGF grubunda yükseldiği; PDGF+VEGF grubunun NOx değerinin, kitosan grubu değerinden iki kat fazla olduğu görülmektedir. 7. gün verileri incelendiğinde ise: TBARS ve NOx düzeylerinin, kitosan grubunda diğer iki grubun değerlerine göre anlamlı şekilde arttığı görülmektedir. GSH düzeyinin, PDGF+VEGF grubunda, kitosan grubuna göre; AA değerinin, kitosan ve PDGF+VEGF grubunda tedavisiz gruba göre anlamlı olarak yükseldiği görülmektedir. SOD aktivitesi üzerine, kitosan ve PDGF+VEGF'nin etkisi olmamıştır.