Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: UĞUR YILMAZ
Danışman: Meliha Yılmaz
Özet:
Sanat ve toplum etkileşiminin epistemolojisi, sanatın ontolojisini belirleyen sanatçı, sanat eseri ve alımlayıcı ilişkilerinin bütünleşik yapısını karşımıza çıkarmaktadır. Postmodern süreçte sosyal gerçekliklerle ilişkileri giderek artış gösteren sanat eserlerinin ve dijital görsel kültür formlarının üretim, dağıtım ve tüketim yapılarındaki değişimler ise, sanat sosyolojisi kapsamında diyalektik yaklaşımlarla anlamlandırılmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda araştırmada, sanat sosyolojisi kapsamında teori ve uygulama ilişkisi üzerine kurulu Sosyolojik Görsel Okuma ve Sanatsal Uygulama (SGOSU) adlı bir eğitim modülü tasarlamak ve tasarlanan modülün uygulanabilirliğini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma, SGSOU eğitim modülünün tasarlanması, öğrenme-öğretme sürecinde uygulanması ve uygulanabilirliğinin incelenmesi süreçlerini kendi doğal ortamı içerisinde incelemeye olanak tanıyan nitel araştırma yönteminde ve eylem araştırması deseninde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı'nda 3. sınıfta öğrenim gören ve Anasanat Atölye IV (Resim IV) dersini alan toplam 19 öğrenci içerisinden gönüllük esasına dayalı olarak amaçlı örnekleme yöntemlerinden tipik durum örneklemesiyle seçilen 9 öğrenci (n=9) ve katılımcı araştırmacı oluşturmaktadır. Pilot modülün geliştirilmesi ve saha gözlemleri, katılımcı araştırmacı tarafından 2017-2018 eğitim-öğretim bahar yarıyılında ders sorumlusu rehberliğinde yürütülen Anasanat Atölye VI (Resim VI) dersi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın asıl uygulaması ise, 2019-2020 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı'nda Anasanat Atölye IV (Resim IV) dersi kapsamında 9 haftalık öğretim süreci içerisinde gerçekleştirilmiştir. Modülün öğrenme-öğretme sürecinin ilk 4 haftası yüz yüze öğretimle, son 5 haftası ise araştırmanın kontrolü dışında gelişen Covid-19 pandemisi nedeniyle uzaktan öğretim yoluyla senkron (eş zamanlı) online eğitim ortamda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları; literatür taraması, doküman incelemesi, yarı yapılandırılmış görüşme formu, yarı yapılandırılmış gözlem formu, sosyolojik görsel okuma soru formu, sanatsal çalışma uzman değerlendirme formu, öğrenci günlüğü, öğrencilerin sanatsal çalışmaları, sanatsal anlatı etkinlik yaprağı ve kişisel bilgi formu şeklindedir. Araştırma kapsamında elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel analiz yaklaşımlarından yararlanılmıştır. Nitel verilerin analizleri NVivo 11 programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen nicel veriler ise SPSS 23 paket programı kullanılarak non-parametrik testlerden Wilcoxon işaretli sıralı testiyle analiz edilmiş ve analiz sonuçları 0,05 anlamlılık düzeyine göre yorumlanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, amaca hizmet eden araştırma sorularının sırasına göre düzenlenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma bulgularından elde edilen bazı sonuçlara bakıldığında; SGOSU eğitim modülünün, öğrencilere sanat sosyolojik konular kapsamında teori ve uygulama ilişkisini sentezleyen pedagojik ve entelektüel deneyimler sunduğu; modülün teorik içeriğiyle ilgili sosyolojik görsel okuma etkinliklerinin, öğrencilerin sanat eserlerine ve diğer görsel kültür formlarına yönelik sosyolojik imgelemlerini/düşünme biçimlerini arttırdığı; modülün ünite teorik içerikleri ve bu içeriklerle ilgili sosyolojik görsel okuma etkinliklerinden edinilen alan bilgisine ilişkin kazanımların, sanatsal uygulama sürecinde öğrencilerin sanatsal sorgulamalarına sosyolojik konu/anlatım, üslup/tarz ve teknik açısından olumlu katkılar sağladığı; modül kapsamında gerçekleştirilen fikirsel sorgulamaların, tartışma etkinliklerinin ve görsel okuma çalışmalarının sanat sosyolojik açıdan güncel sanatın üretim, tüketim ve dağıtım ilişkileri üzerine sınıf içi çok boyutlu analizler yapabilmeye olanak sunduğu görülmüştür. Son olarak, araştırma kapsamında elde edilen sonuçlar, başka araştırmalardaki sonuçlar ve literatürdeki verilerle ilişkili olarak tartışılmış; araştırma konusuyla ilgili gelecekte yapılacak araştırmalara ışık tutması açısından önerilere yer verilmiştir.