Yetişkin Diyabetli Kadınlara Değişim Aşamaları Modeli İle Yapılan Eğitimin Egzersiz Davranışı Üzerine Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yasemin Gümüş Şekerci

Danışman: YETER KİTİŞ

Özet:

Bu çalışma Ankara/Gölbaşı nda yaşayan yetişkin diyabetli kadınlara Değişim Aşamaları Modeli (DAM) ile yapılan eğitimin egzersiz davranışı üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmış yarı deneysel bir çalışmadır. Çalışma 3 Aile Sağlığı Merkezi nde yürütülmüştür. Örneklem için power analizi yapılmış, uygunluk örnekleme yöntemiyle belirlenen 55 kadınla (müdahale 27, kontrol 28) çalışma tamamlanmıştır. Veriler, tanıtım formu ve DAM ölçekleri ile yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Müdahale grubu için DAM a göre Egzersiz Alışkanlığı Kazandırma Rehberi hazırlanmıştır. Müdahale grubundaki kadınlar ilk değerlendirmeden sonra birer ay ara ile toplam yedi kez ev ziyareti aracılığıyla izlenmiş ve davranış değişimi için kadınlara motivasyonel görüşmeler yapılmıştır. Yedinci ve sekizinci görüşmelerde son değerlendirme yapılmıştır. Kontrol grubuna iki kez görüşme düzenlenmiştir. Kontrol grubunun görüşmeleri müdahale grubunun ilk ve son görüşmeleri ile aynı zaman diliminde yapılmıştır. Araştırma için Ġl Halk Sağlığı Müdürlüğü nden, Gazi Üniversitesi Etik Komisyonu ndan ve araştırmaya katılmayı kabul eden bireylerden yazılı izin alınmıştır. Çalışmanın verileri sayı, yüzde, ortalama, Pearson ki kare, t testi, One-Way ANOVA, Friedman testi, Benforroni düzeltmeli wilcoxon işaretli sıra testi ile değerlendirilmiştir. Yapılan istatistiksel analize göre müdahale grubunun ilk ve son görüşmedeki değişim aşamaları arasındaki fark önemli bulunmuştur (p<0,05). Müdahale ve kontrol gruplarında son görüşmeye göre DAM ölçeklerinin puan ortalamaları arasındaki fark önemli bulunmuştur (p<0,05). Müdahale grubundaki kadınların %81,5 i egzersize başlamıştır. Müdahale ve kontrol grubu arasında egzersize başlama yönünden fark önemli bulunmuştur (p<0,05). Müdahale grubunda kontrol grubuna göre bir günde yapılan ortalama egzersiz süresinde artma önemli bulunmuştur(p<0,05). Eğitimin egzersiz alışkanlığı kazandırmada etkili olduğu tespit edilmiştir. DAM temelli uzun süreli çalışmaların yapılması ve sağlık profesyonellerine bu modelin tanıtımı önerilir.