YÜKSEK HIZLI GAZ ÖRNEKLEME CİHAZI KULLANILARAK BELİRLİ KRANK MİLİ AÇILARINDA OLUŞAN EMİSYONLARIN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Salih KARAASLAN

Danışman: NURİ YÜCEL

Özet:

Bu çalışmada, tek silindirli bir araştırma motoru olan Ricardo motoru kullanılmıştır. Yanma stroğu boyunca silindir içinde oluşan yanma ürünleri ve yanmamış hidrokarbon değerleri deneysel olarak incelenmiştir. Silindir içerisinden numune alabilmek için GUSSONS LTD. firmasının ürünü olan Model GSD-10 yüksek hızlı gaz örnekleme sistemi kullanılmıştır. Sistemin montajı tamamlanmış ve ilk kez kullanılmak üzere devreye alınmıştır. Deneyler sırasında motor 1/3 açık gaz kelebeği konumunda çalıştırılmıştır. Motor, elektrikli dinomometre kullanılarak iki farklı yük konumunda çalıştırılmıştır. Deneyler, üç farklı sıkıştırma oranı için (r =6,7,8 ) tekrarlanarak silindir içerisinden örnekleme yapılmıştır. Tez kapsamında yapılan çalışmalar iki ana bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, örnekleme valfi, Capelec gaz analiz cihazına direkt monte edilerek analizler istenilen krank mili açıları için sürekli olarak yapılmıştır. Bu çalışmada, yanma stroğu boyunca buji ateşledikten sonra 10'ar derecelik krank mili açılarında gaz örnekleri alınmıştır. Örneklemeler, ateşleme başladıktan sonraki ilk 60o'lik krank mili açıları için yapılmıştır. Sıkıştırma oranının ve yük konumlarının motorda meydana gelen yanmayı nasıl etkilediği deneysel olarak incelenmiş ve sonuçlar grafikler halinde sunulmuştur. Yapılan analizlerin ardından yanma stroğu boyunca yanma ürünü olan CO, değerleri ile yanmamış hidrokarbon değerleri grafikler halinde sunulmuştur. İkinci bölümde, yapılan örnekleme ile yanma gazları silindir kafasında yer alan ve bujinin karşısında bulunan delikten, SOKKEN GSD-10 yüksek hızlı gaz örnekleme sistemi ve ekipmanları kullanılarak yapılmıştır. Silindir içerisindeki gaz örneklemesi belirli krank açı aralıklarında elektromanyetik gaz örnekleme valfi kullanılarak, numuneler tüplere alınmıştır. Tüplere alınan örnek gaz numuneleri, GC-FID cihazı kullanılarak analiz edilmiştir. Bu çalışmanın ardından, tek silindirli bir motorda yanma olayının motor parametreleri ile olan ilişkisi ve mekanizması ile ilgili yorumlar ve öneriler yapılmıştır.