Gençlerin yaşam boyu öğrenme becerileri ve yeterliklerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞEGÜL AYDIN

Danışman: Serap Tüfekçi Aslim

Özet:

Çalışmanın amacı, Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı Gençlik Merkezlerinden faydalanan gençlerin yaşam boyu öğrenme becerilerini ve yeterliklerini belirlemektir.. Bu araştırma betimsel bir araştırma olup, hem nicel hem de nicel yöntemlerle tasarlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı Ankara ilinde Gençlik Merkezinden faydalanan toplam 101.341 genç oluşturmuştur. Ayrıca Ankara ilinde Altındağ, Beypazarı, Çankaya, Çubuk, Keçiören, Yenimahalle ilçelerindeki Gençlik Merkezlerinde ölçek geçerlik ve güvenirliğini arttırmak amacıyla ölçek uyarlama çalışmaları için ön uygulama yapılmıştır. İlçelerden ikisi taşra merkez ilçeleri ve dördü merkez ilçeleri temsil etmek üzere seçkisiz örneklem yöntemi kullanılmıştır. Yaşam Boyu Öğrenmede Anahtar Yeterlikler Ölçeği ile Etkili Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği bu çalışmanın örneklem grubuna uygulanabilecek özellikte olup olmadığı geçerlilik, güvenilirlik (uyarlama) çalışması yapılarak belirlenmesinin ardından veri toplama amaçlı kullanılmıştır. Araştırmada gençlik liderlerinin, gençlerin yaşam boyu öğrenme beceri ve yeterliklerine yönelik görüşleri nitel görüşme formu ile belirlenmiştir. Yaşam boyu öğrenme algılarını belirlemek amacıyla Günüç, Odabaşı ve Kuzu (2014) tarafından geliştirilmiş olan Etkili Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeği (EYBÖÖ) kullanılmıştır. Bu ölçek tek faktörlü 33 maddeden oluşmuştur. Araştırmacılar tarafından bu tek faktörlü yapının varyansı %41.68 olarak bulunmuş, uyum indeskleri de incelendiğinde iyi bir uyuma sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İç tutarlılık katsayısı Cronbach alfa (α)'nın .96 olduğu tespit edilmiştir. Bu ölçeğin, bireyin yaşam boyu öğrenmedeki başarısını ve yaşam boyu etkili öğrenmeyi sağlayan özelliklerin düzeyini değerlendirmek için yararlı bir araç olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Şahin, Akbaşlı ve Yanpar Yelken (2010) tarafından geliştirilen Yaşam Boyu Öğrenmede Anahtar Yeterlikler Ölçeği de araştırmada kullanılmıştır. 5'li likert tipindeki ölçek anadilde iletişim, yabancı dilde iletişim, bilim ve matematiksel temel yeterliği, dijital yeterlik, öğrenmeyi öğrenme yeterliği, sosyal vatandaşlık bilinci yeterliği, inisiyatif ve girişimcilik anlayışı yeterliği ve kültürel bilinç ve ifade yeterliği olmak üzere sekiz alt boyuttan oluşmaktadır. Seçkisiz örneklem yoluyla araştırma dışı tutulan ilçelerde 250 genç üzerinde denenerek Yaşam Boyu Öğrenme İçin Anahtar Yeterlikler Ölçeği ve Etkili Yaşam Boyu Öğrenme Ölçeğinden elde edilen veriler doğrultusunda ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları tekrar yapılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 28 veri analiz programı kullanılarak ANOVA, Post Hoc LSD ve t testleri yapılmıştır. Nicel verilerin elde edildiği ölçekler; gençlik merkezlerinden faydalanan 442 genç tarafından gönüllülük usulüne uygun olarak cevaplandırılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda veri toplamak üzere araştırmacı tarafından uzman görüşleri alınarak Gençlik liderleri ve Gençlik Merkezine görev yapan gençlik liderleri ile yapılacak görüşmeler için yarı yapılandırılmış bir görüşme formu hazırlanmıştır. Araştırmaya katılanlardan elde edilen sonuçlara göre araştırmaya katılan gençlerin etkili yaşam boyu öğrenme düzeylerinin yüksek olduğu, gençlik liderlerine göre gençlerde yaşam boyu öğrenme anahtar yeterliklerinden yabancı dilde/dillerde iletişim yeterliği, kültürel bilinç ve ifade yeterliği, öğrenmeyi öğrenme, dijital yeterlik ve inisiyatif alma ve girişimcilik yeterliği gözlemlenmiştir. En çok gözlemlenen yeterlik dijital yeterlik en az gözlemlenen ise yabancı dilde/dillerde iletişim yeterliği olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gençlerde gözlemlenen yaşam boyu öğrenme becerilerine ilişkin eğitim almada istekli olma, iletişim ve işbirliği becerileri, yaratıcılık, dijital beceriler, merak, girişimcilik, öğrenmeyi öğrenme becerilerinin olduğu, dijital beceriler en fazla gözlemlenen becerilerden olduğu, öğrenmeyi öğrenme becerisinin ise en az gözlenen beceri olduğu sonucuna varılmıştır.