Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğretmenlik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin akademik, sportif ve öğretmenlik özyeterlilik algılarının incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: BEKİR BARIŞ CİHAN

Danışman: ERDAL ZORBA

Özet:

Bu araştırmanın amacı, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Öğretmenlik bölümü öğrencilerinin; Akademik, Öğretmenlik ve Sportif öz-yeterlik algılarının farklı değişkenlere göre incelenmesidir. Çalışmada öğrencilerin, Akademik, Öğretmenlik ve Sportif öz-yeterlik algılarının cinsiyetlerine, öğrenim gördükleri sınıf düzeyine göre, bölümü seçme nedenlerine göre, spor yaşlarına göre ve spor yapma sıklıklarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı sorgulanmıştır. Çalışma, var olan durumu saptamaya yönelik betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Türkiye'deki 65 üniversitenin beden eğitimi spor yüksekokulu öğretmenlik bölümünde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Ancak bu araştırmada evren, anketlerin uygulanabildiği 7 üniversite ile sınırlanmıştır. Araştırmanın verileri Akademik Öz Yeterlik Ölçeği, Öğretmen Öz Yeterliği Ölçeği ve Durumluk Sportif Güven Ölçeği veri toplama araçları ile elde edilmiştir. Araştırmada kullanılan Akademik Öz Yeterlik Ölçeği, Jerusalem ve Schwarzer (1981) tarafından geliştirilmiş ve Yılmaz, Gürçay ve Ekici (2007) tarafından Türkçe ye uyarlanmıştır. Öğretmen öz yeterlik algılarını belirlemek için Tschannen-Moran ve Woolfolk Hoy (2001) tarafından geliştirilen Teachers' Sense of Efficacy Scale (TSES-Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği)'nin Çapa, Çakıroğlu, Sarıkaya (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan formu kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan Durumluk Sportif Güven Ölçeği Vealey (1986) tarafından geliştirilen Sportif kendine güven ölçeğinden alınmıştır. Sportif kendine güven ölçeği, durumluk ve süreklik olmak üzere iki boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin Türkçe 'ye uyarlaması Engür, Tok ve Tatar (2006) tarafından yapılmıştır. Anketlerin kullanımım için gerekli izinler alınmış ve kullanılmıştır. Bu çalışmada ilk olarak Shapiro-Wilk testi ile verilerin normal dağılıma uyup uymadığı incelenmiş ve sonuçlar tablolar her bir alt problem için ayrı ayrı tablolar halinde ilgili alt problemde verilmiştir. Veriler normal dağılım göstermediğinden iki grubun karşılaştırılmasında Mann-Whitney U t testi, ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında ise Kruskal-Wllis H testi kullanılmıştır. Akademik öz güven, öğretmen öz yeterlik ve durumluk sportif güven arasında ilişki ise Spearman sıra farkları korelasyon katsayısı hesaplanarak test edilmiştir. Araştırma aşağıdaki sonuçları ortaya koymuştur; Beden eğitimi spor yüksekokulu öğretmenlik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin akademik öz yeterliği, normal seviyede çıkmaktadır. Ancak bölümü öğrencilerin akademik öz yeterlik düzeyleri 1. 2. ve 3. sınıfta düzenli olarak yükselirken 4. sınıfta sınav stresi ve gelecek kaygısı sebebiyle düşüş yaşandığı gözlemlenmiştir. Beden eğitimi spor yüksekokulu öğretmenlik bölümü4. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin 4 yıl boyunca almış oldukları pedegojik formasyon dersleri ile beraber öğretmen öz yeterlikleri, 1. sınıfta öğrenim gören öğrencilere göre anlamlı düzeyde yüksektir. Beden eğitimi spor yüksekokulu öğretmenlik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin durumluk sportif güven düzeyleri ölçekteki Orta düzeyine karşılık gelmektedir. Ancak nüfus yoğunluğu yüksek olan şehirlerde öğrenim gören beden eğitimi spor yüksekokulu öğretmenlik bölümü öğrencilerin durumluk sportif güveni nüfus yoğunluğu düşük olan şehirlerde öğrenim görenlerden anlamlı düzeyde yüksektir. Beden eğitimi spor yüksekokulu öğretmenlik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin akademik öz güvenleri ile öğretmen öz yeterlik ve durumluk sportif güven düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki vardır. Akademik öz güven yüksek olan öğrencilerin öğretmen öz yeterlik düzeyi de yüksek olurken, akademik öz güven düzeyi yüksek olan öğrencilerin, sportif güven düzeyi düşüktür. Sportif öz güven ile öğretmen öz yeterlik arasında anlamlı bir ilişki yoktur.