Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: YILMAZ AVCU
Danışman: SALİH ÇAKMAK
Özet:Araştırmanın genel amacı, görme engelli çocuğu olan ve görme engelli çocuğu olmayan annelerin, yılmazlık özeliklerinin demografik değişkenlere göre incelemektir. Araştırmanın örneklemi, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Ankara İl Merkezinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi genel okulları "Mitat ENÇ Göme Engelliler İlkokulu, Gören Eller Görme Engelliler İlkokulu, Emniyetçiler ilkokulu ve Hacı Mustafa Tarman İlkokullarında öğrenim gören öğrencilerin anneleri oluşturmaktadır. Araştırmada toplam 200 anne araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır.. Araştırmada ''Demografik (Kişisel Bilgi) Anketi'' ve "Anne Yılmazlık Ölçeği'' uygulanmıştır. Anne Yılmazlık Ölçeğinin orijinali Kaner ve Bayraklı (2010) tarafından zihin engelli çocuğu olan anneler için geliştirilmiştir ve orijinalinde ölçeğin sekiz alt boyutu bulunmaktadır. Bu alt boyutlar; İyimserlik-Yaşama Bağlılık, Mücadelecilik, Öz- Yetkinlik, Sosyal Destek, Başarıya-Amaca Güdülenme, Yeniliklere Açık Olma, Riskleri Öngörme, Sosyal Yeterliktir. Orijinal ölçeğin geliştirilmesi sürecinde görme engelli ve görme engelli çocuğu olmayan annelerinin olmadığından bu ölçeğin faktör yapısına sadık kalarak araştırma grubu için geçerlik ve güvenirlik işlemleri de gerçekleştirilmiştir. İstatistiksel çözümlemelere geçmeden önce, araştırma grubunu oluşturan annelerin demografik özellikleri (yaş, eğitim durumu, algılanan gelir düzeyi, çocuğun cinsiyeti, çocuğun engel durumu, ailede başka bir engellinin bulunup bulunmaması, anne-babanın birlikte olup olmaması) gruplandırılmış. Ardından annelere uygulanan ölçek (Anne Yılmazlık Ölçeği) puanlanmıştır. Daha sonra elde edilen verilerin istatistiksel çözümlemeleri bilgisayar ortamında gerçekleştirilmiştir. Bu aşamadan sonra, annelerin betimleyici frekans ve yüzde dağılımları çıkarılmış, sonra ölçeğin toplam puanları için aritmetik ortalama ( ) ve standart sapma (ss) değerleri saptanmıştır. Öte yandan karşılaştırma analizleri için yeterli dağılımın oluşmadığı değişkenler için anlamlı birleştirmelerle gruplar birleştirilmiştir. Bu birleştirmeler dağılımın az sayıda olduğu değişkenler için yapılmıştır. Örneklem içerisinde normal dağılım özelliği göstermeyen gruplar için parametrik olmayan teknikler, normal dağılım özelliği gösteren dağılımlar içinse parametrik analiz teknikleri kullanılmıştır. Bu bağlamda; Örneklem grubunu oluşturan annelerin Anne Yılmazlık Ölçeği ve alt boyutlarından aldıkları puanların engel durumu ile annenin yaşı, eğitim durumu, ailenin aylık gelir düzeyi, çocuğun cinsiyeti, ailede engelli olma durumu ve anne-baba birlikteliği değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için genelleştirilmiş lineer model analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, görme engelli çocuğu olan ve görme engelli çocuğu olmayan annelerinin yılmazlık düzeylerini etkileyen faktörler incelendiğinde, sadece Sosyal Destek puanlarının anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Anne Yılmazlık Ölçeğinin sosyal destek puanlarının çocuğun cinsiyeti değişkenine göre hangi gruplar arasında farklılaştığı (erkek-kız) ortalamalar üzerinden yorumlanmıştır. Aynı zamanda analizlerde farklılık bulunmasa da görme engelli çocuğu olmayan annelerin puanları daha yüksek çıkmıştır. Bu bulgulara göre, annelerin yılmazlık düzeylerini etkileyen sosyal destek göz önünde bulundurularak annelere gerekli desteğin sağlanması ve bireysel gelişimleri adına bir takım öneriler ve çalışmanın sınırlılıklarına yer verilmiştir.