Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hacer Serpil Çağlar
Danışman: KEMAL SOLAK
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Bu çalışmanın amacı, 8.sınıf fen ve teknoloji dersi hücre bölünmesi ve kalıtım ünitesindeki bilimsel süreç becerilerinin öğretmen görüşlerine göre uygulanabilirliğinin ne düzeyde olduğunu ortaya koymaktır. Araştırmanın amacına ulaşmak amacıyla aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimsel süreç becerilerine ilişkin etkinlikleri yapıp yapmama durumları nasıldır? Hücre bölünmesi ve kalıtım ünitesindeki yapılamayan etkinliklerin yapılamama nedenleri nedir? Fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşlerine göre hücre bölünmesi ve kalıtım ünitesindeki milli eğitim tarafından kazanılması hedeflenen bilimsel süreç becerilerinin öğrenciler tarafından kazanılma düzeyi nedir? Bu çalışmada, nitel veri elde etme yöntemlerinden betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. 8. sınıf fen ve teknoloji dersi hücre bölünmesi ve kalıtım ünitesindeki bilimsel süreç becerilerinin öğretmen görüşlerine göre uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi betimsel analiz tekniğiyle tek tek ele alınmıştır. Çalışmada, yapılandırılmış görüşme formu ile fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinden fen ve teknoloji dersi ve derste kullanılan fen ve teknoloji ders kitabı hakkındaki görüşleri toplanmış ve değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Çalışmanın grubunu 2012-2013 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde, Osmaniye İlinde görevli 29 fen ve teknoloji öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada, 8. sınıf fen ve teknoloji dersi hücre bölünmesi ve kalıtım ünitesindeki bilimsel süreç becerilerinin öğretmen görüşlerine göre uygulanabilirliğinin ne düzeyde olduğunu ortaya koymak için; Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ders kitabı olarak onaylanmış 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitabı ve ölçme aracı kullanılmıştır. Bu ölçme aracının uygulanmasına yönelik gerekli izinler alındıktan sonra uygulanmıştır. Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin yarısından fazlasının bütün BSB etkinlerini uyguladıkları görülmektedir. En sık olarak sırasıyla 1., 2.,7 ve 8. etkinliklerin öğretmenler tarafından sınıf içinde uygulandıkları tespit edilmiştir. 3.,9. ve 10. etkinliklerin ise sırasıyla en az oranlarda sınıf içinde uygulandıkları tespit edilmiştir. Etkinliklerin büyük bölümünün fen ve teknoloji öğretmenlerinin yarısından fazlası tarafından yapılmış olması, ders kitaplarının BSB kazanımlarının gerçekleştirilmesi yönünde etkili ve verimli bir şekilde kullanıldığının bir göstergesi olabilir. Bununla birlikte ders kitaplarının fen ve teknoloji öğretim programı ışığında hazırlandığı düşünüldüğünde programdaki BSB' ye yönelik yapılan vurguların öğrenme ortamlarına yansıtıldığı söylenebilir. Bütün etkinlikler incelendiğinde en sık olarak çıkarım yapabilmeye yönelik becerilerin etkinliklerde yer aldığı görülmektedir. Tüm etkinliklerde bu beceriye yer verilmiş. Özellikle 4. ve 9. etkinlerde çıkarım yapabilmeyi kazandırma en yüksek düzeylerde gerçekleşmiştir. Bundan sonra sırasıyla model oluşturma, yorumlama ve sonuç çıkarma, değişkenleri tanımlama, iletişim kurabilme becerileri yüksek sıklıklarda etkinliklerde yer almıştır. Sırasıyla model oluşturma becerisine yönelik 10 etkinliğe yer verilmişken, yorumlama ve sonuç çıkarma, değişkenleri tanımlama becerisine 8 ve iletişim kurabilme becerisine 6 kez etkinliklerde yer verilmiştir. Buna karşın en az sıklıkta bilgi ve veri toplama becerisine yer verilmiştir. Ölçüm yapabilme ve tanımlama becerileri en az sıklıkta etkinlikler içerisinde yer almıştır. Özellikle birçok deneyde nitel ve nicel tarzda olmak üzere kullanılabilen ve en temel becerilerden olan ölçme becerisine az sayılarda yer verilmiş olması ve bu ölçmeler sonucunda elde edilen verileri işleme becerisinin de az sıklılarda kullanılmış olması ilerleyen yıllarda daha üst düzey BSB'nin kullanımında sorunlar oluşturabilir. Sonuç olarak elde edilen bulgular ışığında 8. sınıf fen ve teknoloji dersi hücre bölünmesi ve kalıtım ünitesindeki etkinliklerin sınıf içinde yapılması öğretmen görüşlerine göre; öğrencilerin bilimsel süreç becerileri kazanımlarına olumlu etkisi olduğu saptanmıştır.