Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Öğretmenliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALEV ÇAKIR
Danışman: Ali Gül
Özet:
Bu araştırma; öğretmen adaylarının biyomimikri ile ilgili farkındalıklarını araştırmaya,
biyomimikri kavramı ile yaratıcı ve yenilikçi eğitim modellerini geliştirmelerini sağlayarak
eğitimde yeni müfredatlara daha çabuk adapte olmalarına yardımcı olabilecek
farkındalıklarını arttırmaya yönelik bir çalışmadır. Eğitimde biyomimikrinin nasıl
öğretileceği henüz tartışma konusu olup, konu hakkındaki araştırmalar oldukça sınırlıdır.
Bu çalışmada; “Biyoloji öğretmen adaylarının biyomimikri kavramına yönelik bakış açısı
ve doğadaki tasarımlara ait farkındalıkları bazı değişkenler açısından ne düzeydedir?”
sorusuna cevap aranmıştır. Bu çalışmada betimsel araştırma yöntemi kapsamında alan
anket-survey (alan araştırması) tipi bir araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın
evreni; Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Araştırmanın
örneklemini ise Ankara’da bir devlet üniversitesinin Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı 2017-
2018 öğretim yılında 1, 2, 3 ve 4. sınıflarında okuyan toplam 78 öğrenci oluşturmaktadır.
Çalışmada veriler, araştırmacı tarafından uzman görüşleri alınarak hazırlanan
“biyomimikri farkındalık anketi” ile elde edilmiştir. Anket 5’li likert tipi 19 sorudan
oluşmaktadır. Anketteki 19 maddenin Cronbach’s alfa değeri 0,857 bulunmuştur. Maddeler
arası farklılık incelendiğinde tüm maddelerin birbirinden farklı olduğu (p<0,001)
görülmüştür. Toplanabilirlik varsayımı altında tüm ölçek maddelerinin toplanabilir ve
ortalama değeri üzerinden çalışılacağı düşünülmüştür. Hotelling T2 testine göre de
maddeler arası farklılıklar olduğu görülmüştür. Elde edilen verilerin analizinde SPSS paket
programı kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının cinsiyet, sınıf seviyesi ve akademik başarı
değişkenleri ile biyomimikri kavramına ilişkin farkındalık düzeyleri arasındaki ilişki
Bağımsız T-testi ile araştırılmıştır. Öğretmen adaylarının “doğadan esinlenme problem
çözümünde sonuca kısa yoldan hızlı ulaşmayı sağlar” sorusunda erkeklerin katılım oranı
kadınlardan daha fazladır (p=0,032). “Biyomimikri, doğayı taklit eden yapay bir
yöntemdir” düşüncesine katılımın mezuniyete yakın olanlarda daha yüksek olduğu
görülmüştür (p=0,019). Sınıf düzeyi artışına paralel olarak farkındalık düzeyinin de artığı anlaşılmıştır. Öğretmen adaylarının akademik başarılarının biyomimikri kavramına ilişkin
farkındalıklarında etkili olduğu belirlenmiştir. “Biyomimikri, biyoloji eğitiminde tasarım
ve tasarımcıyı sürece dahil edip, doğadan ilham alarak yaratıcı çözümler geliştirmeyi
hedeflemiştir” düşüncesinde kavramı bilenler ile bilmeyenler arasındaki farklılığın anlamlı
olduğu görülmüştür (p<0,001). Biyomimikri kavramının öğretimi ve öğretmen adaylarının
bu konudaki farkındalıklarının artırılmasına yönelik uygulamaların, doğadaki
tasarımlardan ilham alarak daha verimli çalışma yöntemleri geliştirmelerine ve teknolojiyle
bağlantılı eğitim modelleri hazırlamalarına katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler : Biyomimikri, Teknoloji, Doğadaki Tasarım, Farkındalık