Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nigar Nağıyeva
Danışman: ALEMDAR YALÇIN
Özet:1991 yılında bağımsızlığını kazanan Azerbaycan Cumhuriyeti bağımsızlık sürecinin ilk yıllarından itibaren dil, tarih, kültür ve din gibi ortak değerleri paylaştığı Türkiye Cumhuriyetine yönelmiştir. İki ülke arasında ilim, kültür, eğitim, ekonomi, savunma alanında çok sayıda anlaşma imzalanmıştır. 1990'dan sonra Azerbaycan'ın bağımsızlığa kavuşması ile 20. yüzyılın başlarında iki ülke edebiyatları arasındaki yakınlaşma süreci bırakıldığı yerden devam etti ve hızla gelişti. Azerbaycan ve Türkiye edebiyatları arasında etkileşimi ortaya çıkarmak amacı ile 1990 yılından sonra Türkiye'de Azerbaycan edebiyatı ile ilgili yazılan kitapları, makaleleri ve çeviri eserleri ve Azerbaycan'da Türkiye edebiyatı üzerine yapılan çalışmalar ve Azerbaycan Türkçesine aktarılan Türkiye edebiyatına ait eserleri inceledik. 1990'dan sonra her iki ülkede yapılan çalışmaları, halk edebiyatı, divan edebiyatı, edebi ilişkiler ve yeni edebiyat üzerine yapılan araştırmalar olarak ayrı gruplarda ele aldık. Bu araştırma sonucunda hem Türkiye'de, hem de Azerbaycan'da araştırmacıların kardeş ülke edebiyatını hangi yaklaşımla ele aldıkları, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra durumun ne kadar iyiye gittiği ve hangi eksikliklerin var olduğu ile ilgili genel bir düşünce oluşturduk. 1990'dan sonra edebiyatlar arası etkileşimde en önemli unsur olan kitap yayını alanında başarılı adımlar atılmış, Türkiye'de Azerbaycan edebiyatı ile ilgili çok sayıda eser yazılmış, Azerbaycan edebiyatından çevirilerin yayınlanmasına başlanmıştır. Aynı zamanda Azerbaycan'da da Türk edebiyatı araştırmaları hızlanmış ve çok sayıda eser Azerbaycan Türkçesine aktarılarak yayınlanmıştır. Sovyetler Birliği döneminde neşredilen eserler Latin alfabesine aktarılmıştır. Tüm bu gelişmeler doğal olarak edebi etkileşimi etkilemektedir. 20. yüzyılın başlarında olduğu kadar olmasa da Türk edebiyatının Azerbaycanlı şair ve yazarlarının düşüncesini, edebi dilini, üslubunu, tekniğini etkilemesinden bahsetmek mümkündür. Azerbaycan okurları Türkiye edebiyatını ilgi ile okumakta ve takip etmektedirler. Azerbaycan edebiyatının Türkiye'de tanıtılması yolunda önemli adımlar atılmasına rağmen giderilememiş eksiklikler vardır.