ORGANİK RANKINE ÇEVRİMİ KULLANILARAK TRANSFORMATÖRDE ATIK ISININ GERİ KAZANIMI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHMET BARIŞ TÜRKER

Danışman: Tolga Pırasacı

Özet:

Modern yaĢamın vazgeçilmezlerinden biri olan enerji, istikrarlı ekonomik kalkınma için çok önemli bir konudur ve giderek karmaĢıklaĢan yapısı nedeniyle planlama gerektirmektedir. Artan nüfusa ek olarak sanayi alanındaki büyük geliĢmeler ve değiĢimler ile dünyada enerji tüketimi daha önce hiç ulaĢılmamıĢ seviyelere yükselmiĢtir. Buna bağlı olarak, alternatif enerji üretim yöntemlerinin tespiti günümüzde hayati önem taĢımaktadır. Atık ısının geri kazanımı da bu yöntemlerden bir tanesidir. Endüstride kullanılan çoğu yapı gibi transformatörlerde de meydana gelen bir atık ısı mevcuttur. Bu tez kapsamında, düĢük sıcaklıklı kaynaklardan atık ısı geri kazanımı uygulamaları içerisinde en yaygın olarak kullanılan yöntem olan Organik Rankine Çevrimi kullanılarak güç transformatörlerinde oluĢan atık ısının geri kazanımı incelenmiĢtir. Ankara ilinde bulunan bir trafo merkezinin yıllık çalıĢma verileri kullanılarak değerlendirmeler yapılmıĢtır. 62,5 MVA, 100 MVA ve 250 MVA gücündeki güç transformatörleri ele alınmıĢtır. Ankara ilinin yıllık sıcaklık değerleri ile transformatör yıllık çalıĢma verileri birleĢtirilerek hesaplamalar yapılarak, transformatörlerde atık ısı geri kazanımının termodinamik ve termo-ekonomik analizleri yapılmıĢ ve sistemin uygulanabilirliği incelenmiĢtir. Ġncelenen sistemlerde organik akıĢkan olarak R134a, R245fa ve R123 akıĢkanları kullanılmıĢtır. Tezin konusu olan atık ısı geri kazanımı, fosil yakıtların tüketiminin azalmasına önemli katkıda bulunacak ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlayacaktır. 

Anahtar Kelimeler : Organik Rankine Çevrimi, Atık Isı Geri Kazanımı, Enerji Ekonomisi, Güç Transformatörleri