Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: GÖKTUĞ ALTUNBAŞ
Danışman: GALİP YÜKSEL
Özet:Bu çalışmanın amacı, mükemmeliyetçilikle başa çıkma psikoeğitim programının üniversite öğrencilerinin bilişsel duygu düzenleme stratejilerini kullanma ve mükemmeliyetçilik düzeylerini azaltmaya etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu üniversite öğrencilerinden oluşturulmuştur. 15'i deney ve 15'i kontrol grubunda olmak üzere 30 öğrenci yansız (random) olarak iki eşit gruba ayrılmıştır. Psikoeğitim programlarını deney grubundan 9, kontrol grubundan 7 öğrenci tamamlamıştır. Uygulamanın bitiminden 3 ay sonra deney ve kontrol grubundaki katılımcılara izleme testi uygulanmıştır. Mükemmeliyetçilikle başa çıkma psikoeğitim programının etkililiğini araştırmak amacıyla araştırmada; kontrol gruplu öntest, son test ve izleme testli deney deseni kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan desenin birinci faktörü işlem gruplarını (bir deney, bir kontrol), ikinci faktörü ise bağımlı değişkene ilişkin ölçümleri (sontest ve izleme testi) göstermektedir. Araştırmanın bağımlı değişkeni Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği ve Mükemmeliyetçi Bilişler Envanteri son test ve izleme testi ölçüm puanları, bağımsız değişkeni Mükemmeliyetçilikle Başa Çıkma Eğitim Programıdır (MBÇEP). Araştırmanın başlangıcında deney ve kontrol gruplarında yer alan katılımcılara Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği (BDDÖ) ve Mükemmeliyetçi Bilişler Envanteri (MBE) ön test olarak uygulanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında deney grubundaki öğrencilere Mükemmeliyetçilikle Başa Çıkma Eğitim Programı (MBÇEP) uygulanmış, kontrol grubuna Kariyer Planlama eğitimi verilmiştir. Deney grubu ile yürütülen programının bitiminden sonra deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilere Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği (BDDÖ) ve Mükemmeliyetçi Bilişler Envanteri (MBE) son test olarak uygulanmıştır. Bu ölçme araçları, Deney ve Kontrol grubuna verilen eğitimlerin bitiminden üç ay sonra tekrar uygulanmıştır. Deney grubundaki öğrencilerle, 9 oturumdan oluşan ve bilişsel yaklaşımlardaki teorik görüşler, ilke ve tekniklerinden faydalanılarak geliştirilen Mükemmeliyetçilikle Başa Çıkma Psikoeğitim Programı uygulanmıştır. Bilişsel yaklaşıma dayalı geliştirilen mükemmeliyetçilikle başaçıkma psikoeğitim programında; otomatik düşüncelerin belirlenmesi, bilişsel çarpıtmaların saptanması, problem çözme, sokratik sorgulama, medya kullanımı, bilgi verme ve ev ödevi teknikleri kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde öntest puanlarının etkisi çıkarılarak tekrarlı ölçümler için katışıksız varyans analizi (kovaryans analizi) uygulanmıştır. Kovaryans analizi (2x2) öncesi homojenlikleri testleri hesaplanmıştır. Mükemmeliyetçilikle Başa Çıkma Psikoeğitim Programının; öğrencilerin uyumlu ve uyumsuz Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeğinden aldıkları puanlar ile Mükemmeliyetçi Bilişler Envanterinden ve alt boyutlarından (kendini yüksek standartlara göre değerlendirme, kendini olumsuz değerlendirme) aldıkları puanlar üzerinde olumlu etkisinin olmadığı görülmüştür. Sonuçlar, literatüre dayalı olarak tartışılmış ve ileride yapılacak araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.