Kalp cerrahisi sonrası yoğun bakım ünitesinde izlenen hastalarda postoperatif deliryumu önleme, tanılama ve müdahale protokolünün etkinliği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gönül KARA SÖYLEMEZ

Danışman: Hülya Bulut

Özet:

Bu çalışma kalp cerrahisi sonrası yoğun bakım ünitesinde izlenen hastalarda postoperatif deliryumu önleme, tanılama ve müdahale protokolünün etkinliğinin belirlenmesi amacıyla yarı deneysel çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 06.03.2023-22.05.2023 tarihleri arasında yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemini kalp cerrahisi geçiren ve dahil edilme kriterlerini karşılayan 64 hasta oluşturmuştur. Çalışma kapsamında hastalar kontrol (32) ve müdahale (32) olarak iki gruba ayrılmıştır. Müdahale grubundaki hastalar “Postoperatif deliryumu önleme, tanılama ve müdahale protokolü” doğrultusunda bakım alırken, kontrol grubundaki hastalar deliryuma yönelik rutin hemşirelik bakımı almıştır. Araştırmanın verileri; Hasta Tanılama Formu, Akut Fizyolojik ve Kronik Sağlık Değerlendirilmesi, Glaskow Koma Skalası, Richmond Ajitasyon-Sedasyon Skalası, Yoğun Bakım Ünitesinde Konfüzyon Değerlendirme Ölçeği, Hemşire Tanılama Formu, Postoperatif Deliryuma Yönelik Bilgi Değerlendirme Formu (Ön test-Son test) ve Postoperatif Deliryumu Önleme, Tanılama ve Müdahale Protokolü Kontrol Listesi” kullanılarak toplanmıştır. Üç aşamadan oluşan araştırmanın ilk aşamasında rutin hemşirelik bakımı alan kontrol grubundaki hastalarda deliryum insidansı ve hemşirelerin deliryum tanılama durumları belirlenmiştir. İkinci aşamada hemşirelere postoperatif deliryumu önleme, tanılama ve müdahale protokolü eğitimi verilmiş ve protokolün ön çalışması yapılmıştır. Son aşama olan üçüncü aşamasında ise müdahale grubunda yer alan hastalar “Postoperatif Deliryumu Önleme, Tanılama ve Müdahale Protokolü” doğrultusunda bakım almıştır. Çalışmada araştırmacı ve hemşirelerin deliryum tanılamadaki uyumları incelendiğinde kontrol grubunda anlamlı bir uyum bulunmamasına rağmen (p>0,05), müdahale grubunda anlamlı bir uyum (kappa: 1,00) bulunmuştur (p<0,05). Hemşirelerin kontrol grubunda deliryum tanılama oranının %14,3 ve müdahale grubunda deliryum tanılama oranının %100 olduğu ve aradaki farkın anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,05). Kontrol grubunda deliryum insidansının %21,9 ve müdahale grubunda deliryum insidansının %9,4 olduğu ancak aradaki farkın anlamlı olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Araştırma sonucunda, kalp cerrahisi sonrası yoğun bakım ünitesinde izlenen hastalarda postoperatif deliryumu önleme, tanılama ve müdahale protokolünün araştırmacı ve hemşirelerin deliryum tanılama uyumu ve hemşirelerin deliryum tanılaması üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Protokolün kalp cerrahisi sonrası yoğun bakım ünitesinde izlenen hastaların deliryum yönetiminde kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler : Bakım protokolü, Deliryum yönetimi, Hemşirelik, Kalp cerrahisi